tag:blogger.com,1999:blog-78783397002472401382024-03-14T01:23:45.245+07:00Trần Hà Nam - văn chươngThành phố Quy Nhơn - tỉnh Bình ĐịnhTrần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.comBlogger69125tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-20513572388270946862024-01-11T23:46:00.003+07:002024-01-11T23:46:42.127+07:00Bài hát từ Suno AI<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.blogger.com/video.g?token=AD6v5dxFkmMJ1HfAJoGrnoSZK44X_rKM5bjuB3wLtANpIStNuz2KadpS0GPh9KxXAxDqYuUAuLO1SfHWg2On98e5rg' class='b-hbp-video b-uploaded' frameborder='0'></iframe></div><br /> <p></p><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-76944870274662887142018-09-02T05:52:00.000+07:002018-09-02T05:52:15.327+07:00Lại một lần đến HuếBuổi sáng còn ngái ngủ<br />
Huế giăng đèn đón tôi<br />
Đất trời bình yên quá<br />
Hơn hai mươi năm rồi...<br />
<br /><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-40875946163790827612015-09-28T10:35:00.001+07:002015-09-28T10:35:32.481+07:00Văn khóa 9 ĐHSP Quy Nhơn<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="344" src="https://www.youtube.com/embed/UbI4WU49StA" width="459"></iframe><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-49438224567940251412015-01-11T23:57:00.001+07:002015-01-11T23:57:53.080+07:00Chào 2015Chào 2015<br />
Đứt cáp!<br />
Bài thơ chưa kịp viết<br />
Nước Pháp súng vang rền<br />
Tiếng cười chưa kịp cất<br />
Tiếng súng lấy mạng rồi!<br />
Bóng góa phụ đen ám ảnh<br />
Thế giới đầy âu lo.<br />
<br />
Chào 2015<br />
Lạnh ngắt!<br />
Đà Lạt mù sương<br />
Tôi-em trên cung đường dốc<br />
Truyền hơi ấm đôi tay...<br />
Quy Nhơn rả rích mưa bay<br />
Một mình nằm queo<br />
Nghe Thái Thanh - "Hoài cảm"...<br />
<br />
Chào 2015<br />
Mai lên lớp<br />
Giảng nốt hình tượng<br />
anh hùng T'nú<br />
Mấy đứa học trò còn tin?<br />
<br /><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-85172520708546867032013-12-24T01:44:00.003+07:002013-12-24T01:46:12.718+07:00GIÃ TỪ GIẤC MỘNG...<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Đã lâu muốn viết điều gì đó, nhưng cứ đắn đo mãi về việc chọn lựa của mình. </div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Thuở còn là cậu học trò, như bao đứa trẻ khác, từng mơ một giấc mơ làm thi sĩ nổi tiếng khi sang thế kỉ XXI, hồi ấy là một khái niệm có vẻ xa xôi và kì vĩ vô cùng! </div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Rồi bắt đầu cuộc đời có những bước ngoặt, nhưng hồi đó vẫn tự tin vào khả năng của bản thân ghê lắm. Càng khổ, càng viết được nhiều, rồi một ngày sẽ hãnh diện vì người ta nhắc đến thơ văn của mình!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Niềm đam mê văn chương đầy khổ lụy vẫn chưa tắt, và lại có dịp bùng lên khi về lại nơi mình đã có thành công đầu tiên khi đạt giải Văn đứng đầu cả nước thời phổ thông. Có thầy dìu dắt, mình đã sống những ngày tháng thật Văn tại môi trường ấy.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Rồi bắt đầu ảo tưởng về bản thân khi nghĩ rằng mình giỏi.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Rồi lao vào những hoạt động văn chương không mệt mỏi. Cuối cùng thấy mình càng ngày càng...mệt mỏi và chán ngán với văn chương.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Có những người mình nghĩ hồn họ trong veo và chỉ có những vần thơ chân mộc, giàu tình đời tình người, nhưng rồi một hôm chợt bàng hoàng khi thấy hóa ra họ ...diễn! Thơ ca với họ chỉ là nhằm mục đích tầm thường, phong vương được rồi lại đòi phong thánh!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Có những người bạn, nhưng là đàn anh trong văn giới, sẵn sàng chứng tỏ cái tôi của mình một cách cực đoan. Nhưng rồi đến lượt mình lại trở thành một nạn nhân với lòng tổn thương sâu sắc do chính người bạn mình yêu quý gây ra. Hóa ra trang viết hay chưa chắc đã làm nên một con người tử tế hoàn toàn, theo cái nghĩa toàn vẹn nhất của nó. Dù có thể mai mốt lại cười xòa, lại ngồi bù khú với nhau, nhưng vết thương để lại sẹo khó lành ngày một ngày hai. Chưa bao giờ mình hiểu sâu sắc câu hát của Trịnh đến thế: "Sống trong đời sống cần có một tấm lòng...để gió cuốn đi..."!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Ừ, gió hãy cuốn đi giùm ta giấc mộng văn chương phù phiếm...</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Ừ, gió hãy cuốn đi giùm ta những muộn phiền vì văn chương giờ đã quá lạc lõng với nhân quần hỗn độn, giả tạo, quyết liệt ăn thua, và ngổn ngang trên văn đàn những thứ quái thai mệnh danh là...văn chương!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Văn chương, cần một cái tâm thật tĩnh để thẩm thấu, ấy vậy mà ta để cho tâm nhiều vọng động. Những mối lo cơm áo gạo tiền không làm ta nguôi niềm đam mê vẻ đẹp văn chương thì giờ đây lại là những chuỗi ngày không phải và không thể sống cho bản thân mình, mình chưa làm được gì tốt đẹp để nêu gương cho con cháu ngoài cái chức danh ông thầy.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Thầy cho ra thầy, khó thay!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Thôi, rời xa giấc mộng không tưởng làm một nhà văn nhà thơ "giang hồ khí cốt, phong nguyệt tình hoài" kiểu Tú Xương hay ngông ngạo kiểu Nguyễn Tuân, thâm trầm Nguyễn Khuyến đi! Các ông làm văn làm thơ thời đó, được người ta biết nhiều về nhân cách hơn đời, đâu chỉ là văn chương? Nam Cao lẳng lặng viết theo phương châm "Sống đã...hãy viết văn!". Bao tấm gương ấy, là ông thầy dạy văn mình chưa truyền thụ hết cho học sinh, vậy mà mộng mơ làm gì cái danh văn sĩ hão thời buổi này?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Bản chất của văn chương là sáng tạo. Mình đã sáng tạo được cái gì mới mẻ cho văn chương chưa? Hay như bậc tiền bối Nam Cao từng đau khổ khi lâm vào cảnh viết những chuyện rất nhạt, gợi những tình cảm rất nông, như một thứ cháo loãng, khiến mình cũng tự chán mình!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Văn chương phải chuyên tâm, mình thì không thể chuyên tâm chuyên chú cho văn chương toàn vẹn. Yêu nhau như thế bằng mười phụ nhau. Cầu mong có người toàn tâm toàn ý và có tâm có tài thật sự gánh vác những chuyện mà lâu nay mình đã bao đồng, đã làm trong ảo tưởng đóng góp cho văn nghệ tỉnh nhà!!! Điểm lại, thì chính mình đang dẫn dắt những hoạt động trong cương vị mình phụ trách vào lối mòn. Không hờn lẫy, không phải là ngoảnh mặt quay lưng với anh em, mà thật sự là do mình vốn bất tài trong văn chương.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Chuyên tâm làm một thầy giáo dạy Văn, vui với học trò, mừng thấy các thế hệ học trò trưởng thành, có chất Văn trong mọi lĩnh vực đời sống, vậy là vui rồi!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Làm người, ở một đất nước như Việt Nam, từ một dòng tộc đáng tự hào, sao mình lại không có cái mơ ước bình thường không cần màu mè khiêm tốn, nói như kiểu Nguyễn Công Trứ: "Phải có danh gì với núi sông". Mà ông nói vậy, đâu phải lưu danh thiên cổ bằng thơ văn đâu, mà bằng chính sự nghiệp góp cho nước nhà, cho lý tưởng sống của mình! Mà sống ung dung khi thoát vòng danh lợi. Sao không học theo?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Từ nay, giã biệt mọi chuyện bao đồng, dồn tâm trí nhiều hơn cho nghề nghiệp, cho trường lớp.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
Ngâm câu thơ sảng khoái của Uy Viễn tướng công mà tự dặn lòng:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
ĐƯỢC MẤT DƯƠNG DƯƠNG NGƯỜI TÁI THƯỢNG</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14.399999618530273px; line-height: 20px; text-align: justify;">
KHEN CHÊ PHƠI PHỚI NGỌN ĐÔNG PHONG...</div>
<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-78337637783230011432012-10-16T23:08:00.000+07:002012-10-18T22:43:51.581+07:00SƯU TẦM: KHO SÁCH NÓI - HẠT GIỐNG TÂM HỒN<a href="http://www.khosachnoi.net/2012/08/truyen-audio-hat-giong-tam-hon-tron-bo.html#ixzz29TjiL38v">http://www.khosachnoi.net/2012/08/truyen-audio-hat-giong-tam-hon-tron-bo.html#ixzz29TjiL38v</a><br />
<div id="wrapper">
<div id="innerWrapper">
<div class="content" id="content">
<div class="main section" id="main">
<div class="widget Blog" id="Blog1">
<div class="blog-posts hfeed">
<div class="textbox">
<div class="textbox-title" style="width: 100%;">
<br />
<div class="title-label">
<b>19-08-2012</b>
</div>
<div class="entry-date">
</div>
</div>
<div id="footer">
<div class="w2bSocialFloat" id="w2bSocialFloat">
<table class="w2bSocialFloat" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="50%"><center>
<i><b><span style="color: red; font-size: small;">Chia sẻ audio này cho bạn bè --></span></b></i></center>
</td>
<td width="50%"><div class="addthis_toolbox addthis_default_style">
</div>
<script src="http://s7.addthis.com/js/250/addthis_widget.js#pubid=ra-4f50c8104ae535bf" type="text/javascript"></script>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</div>
<br />
<img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-gu2foGQnRPc/UDA9sumZTlI/AAAAAAAADsY/R44nHxCVoKw/s320/hat_giong_tam_hon_tap_1.jpg" width="203" />
<br />
<br />
<br />
<b><span style="color: red; font-size: large;">Hạt Giống Tâm Hồn - Tập 1: Cho Lòng Dũng Cảm Và Tình Yêu Cuộc Sống</span></b><br />
<br />
Sẽ là người bạn đồng hành cùng độc giả vượt qua những khó khăn thử thách trong cuộc sống thường ngày như nỗi mất mát, nỗi đau tổn thương tinh thần, tình cảm, niềm tin, bệnh tật, những thăng trầm trên bước đường theo đuổi ước mơ của cuộc đời hay vươn lên cho cuộc sống tốt đẹp hơn.<br />
<br />
Qua những sự kiện bất hạnh, những câu chuyện bình thường, những người bình dị...bạn đọc sẽ cùng suy ngẫm, chiêm nghiệm, khám phá và tìm thấy câu châm ngôn cuộc sống của mình!<br />
<br />
<b>Mục lục:</b><br />
<table border="0" id="table1" style="width: 600px;">
<tbody>
<tr>
<td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/01-kydieutunhungdieugiandi.mp3" target="_blank">Kỳ diệu từ những điều giản dị...</a><br />
Giá trị của thử thách<br />
Đến một ngày...<br />
Tin tốt lành<br />
Không đề<br />
Cội rễ của sự trưởng thành<br />
Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ<br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/tvsn11-moingayla1monqua.wma" target="_blank">Mỗi ngày là một món quà</a><br />
Chắp cánh ước mơ<br />
Những con đường mới<br />
Tâm hồn và tình yêu của Thiên Nga<br />
Người chạy cuối cùng<br />
Lắng nghe những điều giản dị<br />
Tình yêu tạo nên lẽ sống<br />
Những chiến binh tí hon<br />
Có công mài sắc...<br />
Không đầu hàng số phận<br />
Mái nhà chở che<br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/tvsn11-buocngoaccuocdoi.wma" target="_blank">Bước ngoặt cuộc đời</a><br />
Đừng sợ đối mặt với nỗi sợ hãi.<br />
Tấm huy chương vàng<br />
Sức sống mãnh liệt</td>
<td>Đôi mắt biết nói
<br />
Tấm lòng cô giáo<br />
Đêm cuối cùng<br />
Quà sinh nhật<br />
Bàn tay cô giáo<br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/tvsn11-uocmobebong.wma" target="_blank">Ước mơ bé bỏng</a><br />
Người phụ nữ nhân hậu<br />
Sự lựa chọn của mẹ<br />
Không việc gì phải lo<br />
Cuộc sống vẫn còn ý nghĩa<br />
Ý nghĩa của nụ cười<br />
Không bao giờ quá muộn<br />
Lỗi lầm<br />
Mãi mãi tuổi 17<br />
Nguồn động viên<br />
Giai điệu tuyệt vời<br />
Vị ngọt tình yêu<br />
Chiếc bình vỡ<br />
Bộ đồ của ba<br />
Khi bạn vội vã<br />
Bài học về cách chấp nhận<br />
Người chia sẻ với người khác nhiều nhất</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<hr />
<br />
<img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-N0BfuOMQgLY/UDBDaLKOFwI/AAAAAAAADtY/JMBssuRG6SI/s320/hat_giong_tam_hon_tap_2.jpg" width="202" />
<br />
<br />
<b><span style="color: red; font-size: large;">Hạt Giống Tâm Hồn - Tập 2: Cho Lòng Dũng Cảm Và Tình Yêu Cuộc Sống</span></b><br />
<br />
Hạt Giống Tâm Hồn - Cho Lòng Dũng Cảm Và Tình Yêu Cuộc Sống - Tập 2 (Dùng Kèm 1 Đĩa CD):<br />
<br />
Hai tập Hạt giống tâm hồn cho lòng dũng cảm và tình yêu cuộc sống sẽ là người bạn đồng hành cùng độc giả vượt qua những khó khăn thử thách trong cuộc sống thường ngày như nỗi mất mát, nỗi đau tổn thương tinh thần, tình cảm, niềm tin, bệnh tật, những thăng trầm trên bước đường theo đuổi ước mơ của cuộc đời hay vươn lên cho cuộc sống tốt đẹp hơn. Qua những sự kiện bất hạnh, những câu chuyện bình thường, những người bình dị...bạn đọc sẽ cùng suy ngẫm, chiêm nghiệm, khám phá và tìm thấy câu châm ngôn cuộc sống của mình!<br />
<br />
<b>Mục lục:</b><br />
<table border="0" id="table1" style="width: 600px;"><tbody>
<tr><td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/01-sedenluc.mp3" target="_blank">Sẽ đến lúc</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/02-bimathanhphuc.mp3" target="_blank">Bí mật hạnh phúc</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/03-bandelaigichocuocsong.mp3" target="_blank">Bạn để lại gì cho cuộc sống?</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/04-nhanbietchinhminh.mp3" target="_blank">Nhận biết chính mình</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/05-monquacuatinhyeu.mp3" target="_blank">Món quà của tình yêu</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/06-chapnhanmaohiem.mp3" target="_blank">Chấp nhận mạo hiểm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/07-buadiemtambanghodan.mp3" target="_blank">Bữa điểm tâm bằng hồ dán</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/08-nhungchiechop.mp3" target="_blank">Những chiếc hộp</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/09-trovemaiam.mp3" target="_blank">Trở về mái ấm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/10-gakhonglomotmat.mp3" target="_blank">Gã khổng lổ một mắt</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/11-tiengnoikoloi.mp3" target="_blank">Tiếng nói không lời</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/12-mevacongai.mp3" target="_blank">Mẹ và con gái</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/14-sucmanhcuaniemtin.mp3" target="_blank">Sức mạnh của niềm tin</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/32-khongbaogiobocuoc.mp3" target="_blank">Không bao giờ bỏ cuộc</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/15-haianhem.mp3" target="_blank">Hai anh em</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/16-giacmohaohuyen.mp3" target="_blank">Giấc mơ hảo huyền</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/17-baihoctumotchuyendi.mp3" target="_blank">Bài học từ một chuyến đi</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/18-quatangdanhchotraitimtanvo.mp3" target="_blank">Quà tặng dành cho trái tim tan vỡ</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/20-boquaoanhon.mp3" target="_blank">Bỏ qua oán hờn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/21-mevacuochanhtrinhcuaban.mp3" target="_blank">Mẹ và cuộc hành trình của bạn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/22-honuoc.mp3" target="_blank">Hồ nước</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/hatgiongtamhon8/24-tinhyeuvodieukien.mp3" target="_blank">Tình yêu vô điều kiện</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/27-giatricualongbieton.mp3" target="_blank">Giá trị của lòng biết ơn</a>
<br />
<br /></td><td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/28-monquacuoicung.mp3" target="_blank">Món quà cuối cùng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/29-nhanthuc.mp3" target="_blank">Nhận thức</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/30-loikhenquibau.mp3" target="_blank">Lời khen quý báu</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/31-tiengdanduongcam.mp3" target="_blank">Tiếng đàn dương cầm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/13-haydamtuongtuong.mp3" target="_blank">Hãy dám tưởng tượng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/24-vuotquabuctuongcamlang.mp3" target="_blank">Vượt qua bức tường câm lặng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/33-cachnhin.mp3" target="_blank">Cách nhìn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/34-banbevanguoiquen.mp3" target="_blank">Bạn bè và người quen</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/35-banbephaithechu.mp3" target="_blank">Bạn bè phải thế chứ!</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/36-caihu.mp3" target="_blank">Cái hũ</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/37-ngoinhacomotnghinchiecguong.mp3" target="_blank">Ngôi nhà có một nghìn chiếc gương</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/38-chamday.mp3" target="_blank">Chạm đáy</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/39-doitaycuame.mp3" target="_blank">Đôi tay của mẹ</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/40-vetseo.mp3" target="_blank">Vết sẹo</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/41-chatoi.mp3" target="_blank">Cha tôi</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/42-doinui.mp3" target="_blank">Dời núi</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/43-khungcualaplanh.mp3" target="_blank">Khung cửa lấp lánh</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/25-ChuyenxaycauBrooklyn.mp3" target="_blank">Chuyện xây cầu Brooklyn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/26-noidausequadi.mp3" target="_blank">Nỗi đau sẽ đi qua và cái đẹp ở lại</a><br />
<a href="http://ftp.quancoconline.com/Medias/AudioBooks/201204/A_1580151.mp3" target="_blank">Chiếc giầy đánh rơi của Gandhi</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/cholongdungcamvatinhyeucuocsong-HGTH2/44-lathunguoime.mp3" target="_blank">Lá thư người mẹ</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/2009/danhchomemonquacuatinhyeu/03-Nhung_vien_ngoc_cua_me.mp3" target="_blank">Viên ngọc của mẹ</a></td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<hr />
<br />
<img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-UT22z8nQB9U/UDBMnAO8iqI/AAAAAAAADuY/rhe_yfK15kA/s320/hat_giong_tam_hon_tap_3.jpg" width="201" />
<br />
<br />
<b><span style="color: red; font-size: large;">Hạt Giống Tâm Hồn - Tập 3: Từ những điều bình dị</span></b><br />
<br />
Hai tập Hạt giống Tâm hồn - Từ Những Điều Bình Dị tiếp theo này gồm những câu chuyện có giá trị vĩnh hằng của cuộc sống, những câu chuyện chân tình, giản dị từ những con người bình dị đó sẽ giúp bạn cảm nhận, tìm lại được những giá trị của bản thân và ý nghĩa cuộc sống mà ta đã băng qua quá nhanh và vô tình lãng quên. Ý nghĩa sâu sắc từ những câu chuyện ngắn này sẽ như một bàn tay xoa dịu tâm hồn, tiếp thêm nguồn động viên và sức mạnh giúp chúng ta có thể vượt qua những trở ngại tinh thần, những khó khăn thử thách trong cuộc sống để khẳng định mình, theo đuổi ước mơ và vươn đến những điều tốt đẹp hơn.<br />
<br />
Qua những sự kiện xúc động, bất ngờ với những ý tưởng hiện thực sâu sắc, các câu chuyện đều nhấn mạnh đến tinh thần vượt lên, tìm được cảm hứng cuộc sống và sức mạnh tinh thần. Bạn có thể nhận ra những vấn đề của chính mình, của những người xung quanh... để suy gẫm, chiêm nghiệm, khám phá và tìm ra lời giải cho cuộc sống của mình.<br />
<br />
Mong rằng những câu chuyện giản dị này sẽ là động lực khuyến khích bạn đưa tay cho người khác cũng như mở rộng lòng với những ai cần bờ vai để chia sẻ nỗi đau. Hy vọng rằng chúng sẽ mang đến cho bạn niềm lạc quan, niềm tin và sự thanh thản tâm hồn để thấy mỗi trở ngại, thử thách như một điều cần phải có, để bạn sẽ mỉm cười khi thấy mình ở một bậc cao hơn khi vượt qua được và đứng trên nghịch cảnh.<br />
<br />
<b>Mục lục:</b><br />
<table border="0" id="table1" style="width: 600px;">
<tbody>
<tr>
<td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/02-dautruongvacuocsong.mp3" target="_blank">Đấu trường và cuộc sống</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/03-phuttinhlang.mp3" target="_blank">Phút tĩnh lặng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/04-ynghiacongviec.mp3" target="_blank">Ý nghĩa công việc</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/05-conduongphiatruoc.mp3" target="_blank">Con đường phía trước</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/06-sophanhaybanlinh.mp3" target="_blank">Số phận hay bản lĩnh</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/hatgiongtamhon8/26-phepmaucuasulangnghe.mp3" target="_blank">Phép màu giá bao nhiêu?</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/08-nhatvaicuonsachcuumotdoinguoi.mp3" target="_blank">Nhặt vài cuốn sách - cứu một đời người</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/09-baihoctutrochoighephinh.mp3" target="_blank">Bài học từ trò chơi ghép hình</a><br />
Điều gì đến sẽ đến...<br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/11-cauchuyencuahaihatmam.mp3" target="_blank">Câu chuyện của hai hạt mầm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/12-viendaquantrong.mp3" target="_blank">Viên đá quan trọng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/13-loinoivanhungvetdinh.mp3http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/13-loinoivanhungvetdinh.mp3" target="_blank">Lời nói và những vết đinh</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/14-tocdogocnhinvatonthuong.mp3" target="_blank">Tốc độ, góc nhìn và tổn thương</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/Stream/AudioBooks/hatgiongtamhon3/15-bucthongdiepkhongloi.mp3" target="_blank">Bức thông điệp không lời</a><br />
Phần quan trọng nhất<br />
Hãy bước lên<br />
Bác cũng là cướp biển!<br />
Lá cuối năm<br />
Hy vọng<br />
Bài học từ người thầy dạy võ<br />
Kho tàng trong túi giấy<br />
Điều bình dị<br />
Câu chuyện ven đường<br />
Khó khăn thử thách để lại gì?<br />
Hãy sống với ước mơ<br />
Thời khắc đẹp nhất của cuộc đời<br />
Ai sẽ là người công nhận ta?<br />
Liều thuốc cho sự đau khổ<br />
<br /></td>
<td>Đám tang Ngài “Tôi không thể”<br />
Những vòng tròn nước<br />
Món quà vàng<br />
Tiết mục đọc thơ của Patty<br />
Bình yên trong bão tố<br />
Ý nghĩa của những bông hoa hồng<br />
Sức mạnh và dũng khí<br />
Giá trị của sự quan tâm<br />
Mảnh gương vỡ<br />
Cây giữ phiền muộn<br />
Bức thư gởi cuộc sống<br />
Có thể cuộc sống đã công bằng<br />
Chân dung của bạn<br />
Người yêu quý nhất<br />
Dharma<br />
Điều kỳ diệu của tình yêu<br />
Sự chia sẻ chân thành<br />
Làm được điều gì đó<br />
Di sản của cha<br />
Đóa hoa Sơn Chi<br />
Giá trị<br />
Nếu Ngày Mai chẳng bao giờ đến nữa<br />
Bạn đã dành cho gia đình những gì?<br />
Lời khuyên cuộc sống<br />
Lời nhắn gửi muộn màng<br />
Bông hoa đẹp nhất<br />
Bán cho con một giờ của ba!<br />
Ước mơ bình thường<br />
Hãy cố gắng khi còn có thể</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<hr />
<br />
<img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-x7wXpz5n7qA/UDBTVkujhFI/AAAAAAAADvY/HI7fF0FtRgI/s320/hat_giong_tam_hon_tap_4.jpg" width="204" />
<br />
<br />
<b><span style="color: red; font-size: large;">Hạt Giống Tâm Hồn - Tập 4: Từ những điều bình dị</span></b><br />
<br />
Tập 4 của bộ sách Hạt Giống Tâm do First News thực hiện sẽ là người bạn đồng hành cùng độc giả vượt qua những khó khăn thử thách trong cuộc sống thường ngày như nỗi mất mát, nỗi đau tổn thương tinh thần, tình cảm, niềm tin, bệnh tật, những thăng trầm trên bước đường theo đuổi ước mơ của cuộc đời hay vươn lên cho cuộc sống tốt đẹp hơn.<br />
<br />
Qua những sự kiện bất hạnh, những câu chuyện bình thường, những người bình dị, các câu chuyện đều nhấn mạnh đến tinh thần vượt lên, chiến thắng chứ không phải những điều lạ thường, bạn có thể bắt gặp câu chuyện của chính mình, của những người xung quanh hay của những người hoàn toàn xa lạ... để rồi suy ngẫm, chiêm nghiệm, khám phá và tìm thấy câu châm ngôn cuộc sống của mình!<br />
<br />
Hy vọng những câu chuyện này sẽ là động lực khuyến khích bạn đưa tay cho người khác cũng như mở rộng lòng với những ai cần bờ vai để chia sẻ nỗi đau. Hy vọng rằng chúng sẽ mang đến cho bạn thêm niềm lạc quan, niềm tin và tình yêu cuộc sống để thấy mỗi trở ngại, thử thách trong cuộc sống như một hòn đá cần có và dễ dàng bước qua, để bạn có thể mỉm cười và trân trọng những gì bạn đã và đang có.<br />
<br />
<b>Mục lục:</b><br />
<table border="0" id="table1" style="width: 500px;">
<tbody>
<tr>
<td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/01-loichucbinhdi.mp3" target="_blank">Lời chúc bình dị</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/02-doikhi.mp3" target="_blank">Đôi khi...</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/03-daulahanhphucbandangco.mp3" target="_blank">Đâu là hạnh phúc bạn đang có</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/04-caigiacuasuthongthai.mp3" target="_blank">Cái giá của sự thông thái</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/58-camnhanvaniemtin.mp3" target="_blank">Cảm nhận và niềm tin</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/59-caigiacuasutrungthuc.mp3" target="_blank">Cái giá của sự trung thực</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/05-khigiodoihuong.mp3" target="_blank">Khi gió đổi hướng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/06-trothanhmotnguoinhuthe.mp3" target="_blank">Trở thành một người như thế</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/07-caihotrenduong.mp3" target="_blank">Cái hố trên đường</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/08-motlysua.mp3" target="_blank">Một ly sữa</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/09-ocuasobenhvien.mp3" target="_blank">Ô cửa sổ bệnh viện</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/10-hopkem.mp3" target="_blank">Hộp kem</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/11-haydatlyxuong.mp3" target="_blank">Hãy đặt ly xuống</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/12-loilamvasubieton.mp3" target="_blank">Lỗi lầm và sự biết ơn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/13-changphaitatcachungtadeuthesao.mp3" target="_blank">Chẳng phải tất cả chúng ta đều thế sao?</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/14-30namchomotgiacmo.mp3" target="_blank">Ba mươi năm cho một giấc mơ!</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/15-medangngheconnoiday.mp3" target="_blank">Mẹ đang nghe con nói đây!</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/16-chumeohanhphuc.mp3" target="_blank">Chú mèo hạnh phúc</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/17-diemsangsauthatbai.mp3" target="_blank">Điểm sáng sau thất bại</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/18-dongcam.mp3" target="_blank">Đồng cảm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/19-noidau.mp3" target="_blank">Nỗi đau</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/20-caigiacuauocmo.mp3" target="_blank">Cái giá của ước mơ</a></td>
<td><a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/21-lieuthuochyvong.mp3" target="_blank">Liều thuốc hy vọng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/22-haylachinhminh.mp3" target="_blank">Hãy là chính mình</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/23-conchimungcuadaihan.mp3" target="_blank">Con chim ưng cua Thành Cát Tư Hãn</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/24-diemtua.mp3" target="_blank">Điểm tựa</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/25-sunhamlanynghia.mp3" target="_blank">Sự nhầm lẫn ý nghĩa</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/26-hanhphucbinhdi.mp3" target="_blank">Hạnh phúc bình dị</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/27-nhovaymatatruongthanh.mp3" target="_blank">Nhờ vậy mà ta trưởng thành</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/28-dungbaogiotuyetvong.mp3" target="_blank">Đừng bao giờ tuyệt vọng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/29-chyuenvemotcanhnho.mp3" target="_blank">Chuyện về một cành nho</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/30-suynghiniemtinuocmovabanlinh.mp3" target="_blank">Suy nghĩ, niềm tin, ước mơ và bản lĩnh</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/31-cauchuyenvenhungquataosau.mp3" target="_blank">Câu chuyện về những quả táo sâu</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/32-nguonsang.mp3" target="_blank">Nguồn sáng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/33-dieukydieu.mp3" target="_blank">Điều kỳ diệu</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/34-nhungbonghongchohoahong.mp3" target="_blank">Những bông hồng cho Hoa Hồng</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/35-7trang4do2xanh.mp3" target="_blank">7 trắng, 4 đỏ, 2 xanh</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/36-xemxieccungcha.mp3" target="_blank">Xem xiếc cùng cha</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/37-caibinhnut.mp3" target="_blank">Cái bình nứt</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/38-vannguduockhitroigiongbao.mp3" target="_blank">Vẫn ngủ được khi trời giông bão</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/39-trongconnonggian.mp3" target="_blank">Trong cơn nóng giận</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/40-themmotngayobenmoinguoi.mp3" target="_blank">Thêm một ngày con ở bên mọi người...</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/41-cuumetrongdem.mp3" target="_blank">Cứu mẹ trong đêm</a><br />
<a href="http://media.tuoitre.com.vn/stream/audiobooks/2008/hatgiongtamhon4/42-chiecphongbinhanai.mp3" target="_blank">Chiếc phong bì nhân ái</a></td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<hr />
<span style="font-size: large;"><b><a href="http://www.khosachnoi.net/2012/08/truyen-audio-hat-giong-tam-hon-tron-bo_19.html" target="_blank">Nghe tiếp phần 2</a></b></span>
<br />
<br /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<!-- end outer-wrapper -->
</div>
</div>
<div id="adVatgia_block_2">
</div>
<script type="text/javascript" src="http://webplayer.yahooapis.com/player.js"></script> <div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-44128003603578184352012-09-09T12:24:00.003+07:002012-09-09T12:25:48.653+07:00Suy nghĩ về tuồng hát bội của cụ Tú Nhơn Ân<br />
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>1. Tổng quan về nghiên cứu Nguyễn Diêu và kịch bản tuồng</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Cụ Tú Nhơn Ân là cách gọi tôn kính dành cho cụ Nguyễn Diêu, hiệu Quỳnh Phủ, quê quán Nhơn Ân, Phước Thuận, Tuy Phước. Theo tài liệu của tác giả Thúy Vi đăng trên Báo Bình Định ngày 15.4.2003 thì cụ sinh vào ngày 21/7 năm Minh Mệnh thứ 2 (1822), mất ngày 19-3 năm Tự Đức thứ 33 (1880). Cụ là soạn giả tuồng hát bội nổi tiếng, là thầy dạy học và nghiệp sư hát bội của hậu tổ hát bội Đào Tấn (1845 – 1907). Tuồng hát bội Bình Định nửa cuối thế kỉ XIX gắn liền với tên tuổi của hai thầy trò cụ Tú Nhơn Ân. Trong đó, các vở diễn của Quỳnh Phủ tiên sinh vẫn được lưu diễn đến tận ngày nay là <strong>Ngũ Hổ Bình Tây</strong> (Liêu), <strong>Liệu đố</strong> (Chữa bệnh ghen), <strong>Nguyệt Cô hóa cáo</strong>(còn có các tên gọi <strong>Võ Tam Tư trảm Nguyệt Cô</strong>, <strong>Cổ miếu vãn ca</strong>, còn gọi theo lối dân dã là<strong>Chém Cáo</strong>)… Năm 2011 vừa qua, công trình <strong>Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu – ông đồ nghệ sĩ</strong> của nhà nghiên cứu lão thành Vũ Ngọc Liễn đã tập hợp, giới thiệu trọn vẹn văn bản của ba vở tuồng này.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Những nghiên cứu văn bản, cảm nhận, giai thoại về cuộc đời và sự nghiệp của nhà soạn tuồng Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu phần lớn chỉ đăng rải rác, mang tính chất bàn góp hoặc điểm xuyết trong quá trình nghiên cứu tuồng hát bội nói chung, chưa có công trình nào tập hợp đầy đủ và bước đầu có ý thức hệ thống như công trình của nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn. Nhưng như tác giả công trình đã trình bày về việc biên soạn trong điều kiện bệnh tật, chạy đua với thời gian nên không khỏi còn bỏ sót, nhầm lẫn hoặc chưa đầy đủ, vì vậy trong phạm vi tham luận này, người viết xin điểm thêm một vài ý kiến đánh giá trong hệ thống tư liệu cá nhân thu thập được mà chưa được nói đến trong quyển sách của Vũ tiên sinh.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<br />
<a name='more'></a>Đã có nhiều giai thoại truyền tụng về mối quan hệ thầy trò đặc biệt và cũng còn khá nhiều tồn nghi về tác phẩm của cụ Tú Nhơn Ân. Cho đến nay, vở duy nhất từng được nhiều nhà nghiên cứu khẳng định là tác phẩm Nguyễn Diêu là <strong>Ngũ hổ Bình Tây</strong><strong> </strong>mà chủ yếu được khai thác ở hồi II: <strong>Địch Thanh ly Thợn.</strong><strong> </strong>Còn các vở <strong>Liệu đố</strong><strong> </strong>(Chữa ghen) và <strong>Võ Tam Tư trảm Hồ (</strong>tức<strong>Nguyệt Cô hóa Cáo</strong><strong> </strong>hay <strong>Chém Cáo, Cổ miếu vãn ca)</strong><strong> </strong>thì nhiều công trình mới chỉ nhắc tên hoặc còn phân vân về tác giả, chưa mấy ai tiếp xúc văn bản, và cũng chưa thể khẳng định văn bản lưu truyền có phải nguyên vẹn là đứa con tinh thần của Nguyễn Diêu hay không. Mà giới" mộ điệu", những người am hiểu về tuồng cứ thưa thớt dần, e rằng di sản của cụ Nguyễn sẽ bị chôn vùi cùng lớp bụi thời gian.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Trong bài viết của tác giả Thúy Vi (Bùi Văn Lợi) trong Báo Bình Định ngày 15.4.2003 ngoài việc nêu rõ ngày tháng năm sinh của Nguyễn Diêu (nhưng chưa rõ dựa vào tài liệu nào để khẳng định chính xác thời điểm sinh và mất của cụ, có lẽ vì vậy tác giả Vũ Ngọc Liễn để trống ngày tháng năm sinh - mất mà chỉ đưa ra khoảng thời gian mang tính chất tương đối), còn phác họa chân dung của một nhà nho lấy cuộc sống an bần lạc đạo, dạy học viết tuồng làm vui qua những bài thơ được lưu truyền rộng rãi của Quỳnh Phủ tiên sinh ở Bình Định. Phần nghiên cứu về tuồng chủ yếu cũng nhắc lại giai thoại học trò Đào Tấn sửa tuồng <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>của thầy học.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Thứ hai, là ý kiến của tác giả Tất Thắng trong <strong>Nghệ thuật tuồng - nhận thức từ một phía</strong> (NXB Văn học 2006) có đoạn phân tích về nội dung tư tưởng và triết lý trong <strong>Ngũ hổ bình Tây</strong> và <strong>Chém cáo.</strong><strong> </strong>Tuy nhiên, phần nói về C<strong>hém cáo</strong><strong> </strong>cũng chưa khẳng định dứt khoát tác giả mà để khuyết danh. Có lẽ đó là sự thận trọng cần thiết khi còn những tồn nghi Đào Tấn hay Nguyễn Diêu mới là tác giả đích thực của vở tuồng này?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Một công trình tái bản của Quách Tấn – Quách Giao là <strong>Đào Tấn và hát bội Bình Định</strong> (NXB Văn hóa Dân tộc, 2007) có nhắc nhiều đến giai thoại liên quan giữa thầy trò Nguyễn Diêu - Đào Tấn. Có nhiều ghi chép, nhiều bài lặp đi lặp lại câu chuyện chữa tuồng <strong>Ngũ hổ bình Tây</strong><strong> </strong>và bàn luận về <strong>Cổ miếu vãn ca</strong><strong> </strong>mà "nhóm mộ điệu" (hay quan điểm của Quách Tấn?) cho rằng tác giả là Đào Tấn. Phần phụ lục thứ 7 có giới thiệu bài viết “Nguyễn Diêu” của Quách Tấn, trong đó nói kĩ về hoàn cảnh và kí thác tâm sự của cụ Tú Nhơn Ân trong vở <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>liên quan đến mối tình oan nghiệt với con gái phú ông thuở hoa niên, phân tích nỗi lòng Trại Ba trong lớp “thoát trướng” như một minh chứng. Đồng thời trong bài viết này cũng nói rõ hoàn cảnh sáng tác vở <strong>Liệu đố </strong>khi cụ Tú đã già yếu, như động thái tạ ơn vua Tự Đức, được vua khen “rất mực tài tình” và ban thưởng. Tác giả nêu nhận xét vở tuồng này hay về giá trị văn chương nhưng khó diễn vì “khó hát, cốt truyện lại không có gì đặc biệt, hát thấy nguôi cho nên không được phổ biến nơi kịch trường”. Trong công trình còn tóm tắt tương đối chi tiết các vở <strong>Ngũ hổ bình Tây, Liệu đố. </strong>Còn phần tóm tắt <strong>Cổ miếu vãn ca </strong>thì nêu là do Đào Tấn nhuận sắc từ một vở tuồng cũ có tên <strong>Nguyệt Cô hóa cáo, </strong>không nêu tên tác giả.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
May thay, năm 2011 vừa rồi, nhà nghiên cứu lão thành Vũ Ngọc Liễn đã vượt qua cơn tai biến nhẹ, để hoàn thành công trình biên khảo <strong>Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu - ông đồ nghệ sĩ</strong> (NXB Sân khấu, 2011), cung cấp một cách tương đối hoàn chỉnh ba văn bản tuồng hát bội khẳng định cụ Tú Nhơn Ân là tác giả của ba vở : <strong>Ngũ hổ bình Tây, Liệu đố, Nguyệt Cô hóa cáo</strong><strong> </strong>với những phác thảo ban đầu về một chân dung "kẻ sĩ đất thang mộc". Việc đi tìm và phiên âm, hiệu đính những vở tuồng hát bội còn lại của Nguyễn Diêu chắc hẳn cần đến sự góp sức của đội ngũ kế cận. Người viết bài này cố gắng khai triển thêm những gợi ý từ người đi trước, phần khảo sát văn bản chủ yếu dựa vào cuốn sách của tác giả Vũ Ngọc Liễn, góp thêm một vài suy nghĩ xung quanh tuồng hát bội của cụ Tú Nhơn Ân. Do điều kiện thời gian, chủ yếu trong bài viết này tập trung nhiều hơn cho vở <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>và nêu một số nhận định sơ bộ về hai vở còn lại.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Qua việc tiếp cận văn bản của một người làm công tác nghiên cứu văn học, chắc chắn mới chỉ chạm đến phần thô, cái vỏ hình thức chứ chưa thể chạm đến hồn cốt của tuồng hát bội Nguyễn Diêu, xin không bàn đến các miếng, các trò diễn hay thủ pháp sân khấu. Sức kém tài hèn, những lời bàn góp của một kẻ hậu sinh không khỏi khiến cho những bậc trưởng thượng trong làng hát bội cười chê, cũng mong được hai chữ đại xá cho kẻ trót mang lòng yêu mà chưa biết cách nào chinh phục được bộ môn kén chọn tri âm này!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>2. Sự khúc xạ của các quan niệm đạo lí phong kiến trong kịch bản tuồng Nguyễn Diêu</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Thời gian cụ Tú Nhơn Ân viết các vở tuồng hát bội là thời kì sùng Nho học đến mức mê muội của triều đình nhà Nguyễn (theo Các triều đại Việt Nam – Quỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng). Tự Đức là ông vua mê tuồng, nhưng căn cứ vào nhiều tài liệu thì dường như tuồng hát trong cung đình hoàn toàn khác về cảm hứng, đề tài so với tuồng trong dân gian. Cho nên nếu như phân loại, có thể nói, các vở tuồng của cụ Tú Nhơn Ân thuộc dòng tuồng dân gian, có đời sống riêng, ít chịu sự gò bó tư tưởng như các vở thuộc đề tài quân quốc. Hơn thế, nhìn vào các tác giả kịch bản đồng thời hoặc thế hệ hậu sinh, phần lớn là các trí thức Hán học uyên thâm, những ông tiến sĩ, cử nhân, tú tài nhưng dấu ấn quan phương có phần khá nặng trong đề tài, chủ đề. Từ Nguyễn Diêu đến Đào Tấn chính là quá trình biến chuyển trong đề tài, cảm hứng về các đề tài hiện thực và chịu sự chi phối của quan niệm đạo lí dân gian. Tuồng hát có sức sống mãnh liệt vào buổi ấy chính vì nói thay cho những tâm tư, tình cảm của quần chúng. Trong <strong>Ngũ Hổ Bình Tây</strong>, các chuẩn mực Trung – Hiếu vốn đứng đầu trong nhân luân theo quan niệm Nho giáo đã bị chữ Tình lấn át, mà độc đáo hơn chữ tình ấy đã vượt thoát khỏi ràng buộc tư tưởng phong kiến. Trại Ba vì chồng mà vi phạm chữ Hiếu với cha, cũng là quốc vương Khiết Đan, vậy là cũng vi phạm chữ Trung. Vậy mà vua Khiết Đơn cũng sẵn sàng tha thứ vì tình cha con. Ở đó, tình cha con, nghĩa vợ chồng đã hoàn toàn thắng thế. Địch Thanh khi bị Trại Ba chất vấn đã hoàn toàn đuối lí trước những bắt bẻ sắc sảo của phu nhân. Chữ Tình chi phối toàn bộ các hành động nhân vật.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Hãy xem trong hồi I của <strong>Ngũ hổ Bình Tây, </strong>các hổ tướng cùng Địch Thanh khi đi đánh Tây Liêu đã phát ngôn rất tự đắc về vai trò kẻ chinh phục. Giọng điệu các nhân vật rặt một kiểu khẩu khí “trung quân báo quốc”, cao ngạo vai trò nước lớn. Hơn thế, khi giao chiến cùng Trại Ba thì rặt một điệu khinh thường nữ nhi. Chẳng hạn, Lưu Khánh ỷ thị tài phép, lớn tiếng thóa mạ Trại Ba:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Đã gặp tay nam tử</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Chớ múa miệng nữ nhi</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Chẳng thẹn mình rằng phận ngoại di</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Lại muối mặt khoe tài <em>cùng </em>trung quốc <em>gớm à</em>!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Lưu Khánh bị đả bại, đến Trương Trung, Thạch Ngọc khi đứng trước tình thế nguyên soái Địch Thanh phân vân vì lỡ đánh nhầm Đơn bang, lại nhơn nhơn dương oai diễu võ, tự ví mình như Hoắc Khứ Bệnh diệt trừ Hung Nô:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Thưa nguyên soái! Hễ là trai thì</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Chí khí oanh oanh liệt liệt</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Chớ như </em>Tử sanh hữu hữu vô vô</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Có thanh giặc Hung Nô</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Mới biết tài Khứ Bệnh [1]</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Ai dè, tứ tướng huênh hoang khoác lác thảy đều bại dưới tay Trại Ba, quả thật tình thế đảo ngược nơi chiến trường này đem lại cảm giác khinh khoái và làm cho nguyên soái Địch Thanh kinh hồn táng đởm, thân chinh giao chiến cùng Trại Ba phải hạ giọng, buột miệng khen tài công chúa Đơn bang. Ngũ hổ tướng phút chốc thành những con chuột nhỏ bị mèo vờn. Trại Ba thả sức tung hoành, giăng bẫy lưới tình trửng giỡn Tống trào nguyên soái! Giao chiến với danh tướng thượng quốc, Trại Ba chẳng coi lời khẩu khí ra gì, bắt tướng như trở bàn tay, muốn giết muốn tha tùy ý ! May mà Trại Ba thấy Địch Thanh đẹp trai, nên cũng phúc cho ngũ hổ tướng được toàn mạng :</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Quân ! Thượng tù Địch Thanh</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Hãy dung đó mượn hồn ít bữa</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Sẽ chờ ngày lấy phách năm chàng</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Chừ thời giam tại ải quan</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Trạch nhật điệu hồi Đơn quốc.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Cái chất hài hước của kịch bản <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>nằm ở đây ! Tiếng là ngũ hổ, nhưng lại thành một xâu tù, bị đả bại bởi một nữ nhi, đã vậy vô tù xa còn cãi nhau ỏm tỏi. Hỡi ôi ! Thể thống thiên triều trật ề thành một màn hài kịch nhốn nháo cuối hồi thứ nhất. Hào khí nước lớn đã thành trò giễu nhại, khi thất bại thì đổ thừa « Cớ sự ni cũng bởi anh Tiêu – Hoạn nạn ấy ở nơi chú Quý ». Còn Tiêu Đình Quý thì chẳng còn dáng dấp tiên phong mà hiện lên đúng chất kép hài trong màn thoại:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Các anh lấy đó mà coi !</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Lời tôi nói thiệt</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Phải mỗ rằng ngoa ?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Cái con mẹ này</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Ý đã muốn xì xòa</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Nên đem lòng chăm bẳm</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Từ anh em vào trong này, tự thử chí tư</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Giữ một bề cơm mắm</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Chẳng thấy bữa cá ngon</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Còn như Nguyên soái mới vào một bữa, cha chả là tử tế !</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Tôm bạc cá tươi</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Gà tiềm vịt xáo !</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
...</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Thầy nhờ thì tớ cũng nhờ</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Chớ như không Nguyên soái thì có ra gì đâu !</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Anh khá thì em cũng khá</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Giọng văn tuồng quả thật khoái hoạt, làm sụp đổ biểu tượng ngũ hổ trung quân báo quốc, khoa trương thanh thế. Lí tưởng anh hùng phong kiến đã hiện lên trong hồi đầu đã hiện thực hóa trong sự thảm bại nhục nhã, thấp cơ thua trí nữ nhi.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Có ngẫu nhiên chăng khi cái lí trong những vở tuồng Nguyễn Diêu lại thuộc về những nhân vật nữ. Giả thuyết về mối bi tình của riêng cụ Tú Nhơn Ân phần nào cắt nghĩa cho những ân hận, dày vò của cụ về việc phụ tình người tri kỉ. Mới hay, trong tuồng đâu chỉ có mục tiêu minh họa cho những quan niệm đạo lí rập khuôn trong quan niệm phong kiến mà còn là nơi hé lộ dấu ấn cái tôi, cá tính sáng tạo của tác giả. Trong một nền văn học chuộng sùng cổ, ước lệ, phi ngã thì tuồng đã làm một cuộc đột phá để lí giải từ góc độ nhân tình thế thái phù hợp với quan niệm nhân dân và nhất là đã khởi đầu cho hành trình về với hiện thực của thể loại thiên về văn chương bác học này.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Những tình tiết trong hồi II của <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>là <strong>Địch Thanh ly Thợn </strong>đã làm say mê bao thế hệ công chúng yêu tuồng. Đã nhiều nhà nghiên cứu bàn về hồi đặc sắc nhất này của <strong>Ngũ hổ bình Tây. </strong>Nếu như hồi 1 là niềm tơ tưởng về một người chồng lí tưởng của công chúa Trại Ba thì hồi 2 lại là nỗi thất vọng của bà vợ Trại Ba sắc sảo với anh chồng hời hợt Địch Thanh. Lúc này không còn là quan hệ đối địch hai phe Tống trào – Đơn bang nữa mà quan hệ chủ yếu trong hồi này xoay quanh tình mẹ con (Địch Thanh – Địch mẫu), tình cha con (Phiên vương – Trại Ba), tình vợ chồng (Trại Ba – Địch Thanh),… Không gian kịch cũng không có cái uy nghi quy củ triều đình quần thần hay cảnh dàn binh bố trận đối địch mà mang màu sắc dân dã cùng với sáng tạo về nhân vật Lí trưởng trong hệ thống chức dịch làng xã Việt Nam và cảnh gặp gỡ Trại Ba – Địch Thanh nơi cửa ải Cáp Man trấn giữ giống như khung cảnh gia đình vợ chồng lời qua tiếng lại. Sáng tạo này của cụ Tú Nhơn Ân đem lại cảm giác gần gũi của sân khấu hát bội với công chúng bình dân, để chuyển hướng hồi 2 thành những đối thoại về nhân tình thế thái. Những suy nghĩ của các nhân vật gắn quan niệm, cách đánh giá theo quan niệm nhân dân. Những lí giải xoay quanh xung đột Hiếu – Trung, nghĩa quân thần, đạo vợ chồng… được gia thêm chữ Tình vốn dĩ nằm ngoài ngũ luân phong kiến. Sự xuất sắc của hồi <strong>Địch Thanh ly Thợn </strong>này chính là khả năng lột tả tính cách nhân vật trong những tâm trạng giằng xé. Đặc biệt ở hai nhân vật trung tâm là tâm trạng đặt vào trong những tình thế khó xử. Trước hết là Địch Thanh, anh ta vào tình thế bị thất thế mà phải trá hôn, vì tình mẫu tử mà hy sinh nghĩa vợ chồng, trắng trợn dối gạt người vợ Phiên bang đã đầu gối tay ấp. Ý tứ về nhân vật ẩn trong lời hát đòi hỏi người diễn viên phải thật sự thấu đạt kịch bản để lột tả những xung đột trong lòng Địch Thanh qua lời <em>thán</em>:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
… Phụng thánh chỉ bình nhung</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Ngã Địch Thanh nguyên soái</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Như ta </em>Lỡ bước vì người Đình Quý</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Gá duyên tạm với Thoại Ba</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Trăng hồng lâu giục não cùng ta</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Gió cố quốc đưa sầu cho mỗ</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Mẹ, mẹ ôi!</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em> </em>Mẹ nương cửa, nhọc tình triêu mộ</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Con trông mây, tủi phận thần hôn…</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Sau khi được Lưu Khánh báo tin mẹ bị hạ ngục, kể từ đây Địch Thanh tỏ ra bi lụy khóc thương và tìm mọi cách dối vợ bỏ Đơn bang tiếp tục sự nghiệp bình Liêu. Mọi sự biện bạch lí giải cho hành động của Địch Thanh là do hiếu – trung, bỏ qua sự chăm sóc yêu thương của Trại Ba. Một lần nữa, vai trò của Trại Ba lại lấn át hoàn toàn nguyên soái đứng đầu trong ngũ hổ. Những lời thoại của Trại Ba được trau chuốt công phu bộc bạch tấm chân tình và cái giận dữ con nhà võ khi lâm vào cảnh bị chồng bỏ rơi, ra đi không lời từ biệt. tiết tấu màn truy đuổi thật nhanh trong những lời thoại ngắn tạo tình thế khẩn trương. Xét ra, Địch Thanh đường đường nguyên soái Tống trào nhưng thất thế trước Trại Ba mọi mặt, trong vai kẻ đào tẩu khi gặp người tầm nã lại là bà vợ rất dữ dội, đúng là lâm cảnh như lời Lưu Khánh nhận định: “Ăn xôi chùa ngọng miệng – Mắc nước bí bó tay”. Hai phen chạm mặt Trại Ba, Địch Thanh đều đuối lí đành phải xuống nước năn nỉ. Trại Ba vì lụy tình, đau khổ mà phải nén vào lòng, giận Địch Thanh bạc nghĩa bạc tình nhưng lại tỏ ra hiểu đạo lí, giàu lòng vị tha nên đành cho Địch Thanh qua ải phạt Liêu để làm tròn hai chữ Hiếu – Trung. Nhiều bài viết đã chỉ ra “nỗi thốn tâm thiên cổ” cụ Tú Nhơn Ân gửi vào hồi <strong>Địch Thanh ly Thợn </strong>này, qua những hờn trách oán sầu thương hận của Trại Ba, nên xin phép không nhắc lại trong bài viết này. Chỉ xin nhấn mạnh một lần nữa nét độc đáo: tên tuồng là <strong>Ngũ hổ bình Tây</strong>, nhưng làm nên sức sống của cả ba hồi diễn lại là nàng công chúa Trại Ba đầy cá tính, đây cũng là đóng góp độc đáo nhất của Nguyễn Diêu gợi nhớ hình ảnh những nữ tướng tài ba lừng danh đất võ Bình Định từ thời Tây Sơn. Phải chăng đó cũng là một lí do để công chúng Bình Định đặc biệt hâm mộ vở tuồng này?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Hơn thế, sự gia công trau chuốt kịch bản của người học trò xuất sắc Đào Tấn với di sản của thầy học ở hồi thứ 2 này lại là một minh chứng cho con đường của tuồng hát khi đi vào đời sống dân gian, lấy thị hiếu công chúng làm trọng chứ không câu nệ vào sự gò bó câu thúc của những nguyên tắc như tuồng cung đình. Lấy chất lượng làm trọng, không chỉ là gia công vào mảng miếng chiêu trò, mà khâu kịch bản tuồng cũng có những gia công của những nghệ nhân, những bậc thầy tuồng hát, khiến <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>có nhiều biến đổi, nhuận sắc đẹp hơn, hay hơn so với kịch bản ban đầu. Từ đây, ta cũng nhận ra bài học về cải biên, phát triển vốn cổ cho phù hợp với cuộc sống đương đại. Riêng ở lĩnh vực này, Đào công đã có những bước tiến vượt bậc so với thầy học của mình.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
**</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
*</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Liệu đố</strong> (Chữa bệnh ghen) được lược thuật lại trong công trình của Quách Tấn – Quách Giao, và theo hiện trạng của văn bản do nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn sưu tầm, chúng ta nhận ra điểm thú vị trong sự gia công nhuận sắc và những phẩm bình của người đời sau với vở tuồng. Những bài thơ về Thổ Địa, trong màn diễn cương dường như đã được tu chỉnh cho phù hợp không khí của những ngày kháng chiến chống Pháp ở Liên khu V, nên tài liệu của nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn dẫn ra phần <strong>Phẩm bình tuồng Liệu đố </strong>có những lớp từ hiện tại để nói về các màn diễn như <strong><em>Thổ địa đi công tác, Thổ Địa nhậu rượu…</em> </strong>Ý nghĩa vở tuồng đâu chỉ nói chuyện đàn ông năm thê bảy thiếp trong thời phong kiến mà dường như còn có giá trị nhất định trong hoàn cảnh xã hội hiện đại. Thổ Địa đã đóng vai trò như ban hòa giải nhân dân, lấy tình làm trọng để khuyên nhủ con người biết bao dung trước hoàn cảnh. Kể ra, nội dung vở tuồng này hiện nay khó diễn vì chẳng khác nào cổ vũ cho các ông đa thê, nhưng có thể tiếp thu tinh thần khoan dung nơi chị em trước những lỗi lầm của đấng phu quân!!! Cách chữa bệnh ghen khá độc đáo, phải viện dẫn sự trợ lực từ thế giới khác, với vai trò Thổ Địa và anh hồn của mẹ vợ chốn Dạ Đài mới hóa giải được. Liệu vở tuồng này có liên quan đến ẩn ức nào trong đời sống tác giả hay không, có lẽ cũng cần một sự tìm hiểu kĩ càng hơn.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Vở tuồng có nhiều công phu trong diễn xuất và tập trung chất bi kịch của cuộc sống là <strong>Võ Tam Tư trảm Nguyệt Cô (Nguyệt Cô hóa cáo). </strong>Nhân vật này có nhiều điểm đáng thương khi phải trả giá cho bệnh mê trai (!). Mà cũng lạ, phần lớn các nhân vật tạo sóng gió và đóng vai trò trung tâm trong tuồng của cụ Tú Nhơn Ân như đều mắc chung căn bệnh này. Tuy nhiên, chỉ có Nguyệt Cô là phải trả giá đau đớn cho khát khao được sống được yêu như một con người của mình. Sự táo bạo của nội dung vở diễn khiến nhiều gánh hát thời xưa phải e dè vì các hương thân hào sĩ sợ phạm thuần phong giáo hóa. Như vậy cũng là một bất công cho vở tuồng, khi trở thành nạn nhân của lối thưởng ngoạn phi nghệ thuật. Tuy nhiên cũng lại là một nghịch lí khi vở tuồng ít được diễn thời phong kiến mà lại luôn được đưa ra bàn luận tranh cãi, thậm chí còn tạo xung đột ẩu đả như một cách bảo vệ danh dự vùng miền (theo như lời kể trong giai thoại của Quách Tấn – Quách Giao)[2]. Câu chuyện từ cáo thành người, rồi do mất ngọc người phải trở về kiếp cáo đem lại những bàn luận trái chiều, nhưng không thể phủ nhận đây là vở giàu chất văn học hơn cả, mang đậm dấu ấn rất riêng của cụ Tú Diêu, nếu không muốn nói là một thành tựu cách tân táo bạo nói chung của tuồng hát bội trên hành trình thâm nhập hiện thực. Nhà nghiên cứu Tất Thắng đã rất có lí khi cho rằng: “Với <em>Hồ Nguyệt Cô hóa cáo, </em>nghệ thuật Tuồng đã đạt tới mức điêu luyện cổ điển trong việc đặc tả cùng một lúc cả ngoại hình và nội tâm nhân vật. Với ngôn ngữ khác lạ hóa, Tuồng đã diễn tả được một hiện tượng không có thật trong đời sống, mà chỉ diễn ra trong sự mường tượng của con người. tính nhân văn tràn đầy và tính triết lí sâu sắc, tính huyền thoại độc đáo của Tuồng đã tìm thấy ở mảnh trò này một minh chứng đầy sức thuyết phục” (<strong>Nghệ thuật Tuồng – nhận thức từ một phía</strong>, tr.123). Nói thẳng ra, Quỳnh Phủ tiên sinh đã thật sự làm một cuộc cách mạng, cũng giống như Nguyễn Dữ mô tả những cảnh làm tình trong <strong>Truyền kì mạn lục, </strong>Hồ Xuân Hương đưa những biểu tượng dục tính vào trong thơ, thì màn giao hoan Nguyệt Cô – Tiết Giao là sự táo bạo (có thể là duy nhất) trong nghệ thuật hát bội. Và tiếp cận từ góc độ này, chúng ta thấy những lời buộc tội vở tuồng phạm phải thuần phong giáo hóa là vô căn cứ. Đáng kết án là Lí Tịnh chủ mưu và Tiết Giao đồng phạm đã lợi dụng lòng si mê của Nguyệt Cô để tước đoạt quyền làm người của nàng, và Nguyệt Cô vì phút mất cảnh giác buông thả cho bản năng đã để mất đi chất ngọc người ngàn năm tu luyện. Bài học nhân tình thế thái từ nhiều khía cạnh đã tạo cho vở tuồng mang tính đa thanh phức điệu, không đơn thuần một xu thế giáo huấn như nhiều vở tuồng cổ khác.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>3. Nghệ thuật tạo xung đột trong các vở tuồng của Nguyễn Diêu:</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Trong các giả thiết đưa ra, gạt bỏ những tồn nghi để đi tìm một bản sắc đích thực trong văn tuồng Nguyễn Diêu, người viết cũng thiên về giả thiết cho rằng tuồng của ông đã nhiều lần có bàn tay gia công, nhuận sắc chỉnh lí của người đời sau. Nhưng cái hồn cốt của từng vở vẫn còn nguyên vẹn. Phần lớn những xung đột kịch đều đơn giản, cách xử lí không quá nhiều trăn trở và nhiều tâm trạng ở các nhân vật như trong tuồng Đào Tấn.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Xung đột tạo kịch tính truyền thống trong tuồng hát bội khai thác trong các tiểu thuyết chương hồi Trung Hoa thường chuộng đề tài quân quốc với mô-tip “<em>vua băng nịnh tiếm, bà thứ mắc nạn, ông trạng bị vây, chém nịnh định đô, tôn vương tức vị</em>”, thường phân thành hai phe rạch ròi trung – nịnh. Tuồng Nguyễn Diêu trong khảo sát này có hai vở thuộc hình thức diễn truyện, diễn ca, lấy từ tích trong các tiểu thuyết chương hồi Trung Hoa. Một mặt, nó trung thành với nguyên tác, cốt truyện của tiểu thuyết, nhưng không phụ thuộc hoàn toàn vào gốc truyện. Mặt khác, xung đột được khai triển theo dụng ý nghệ thuật riêng của tác giả, làm biến dạng nguyên bản và định hướng cho xử lí lột tả tính cách nhân vật trên sân khấu.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Cũng từ những chuyển hướng quan niệm từ các vấn đề đạo lí phong kiến truyền thống sang đạo lí nhân dân, ta xác định được những xung đột cơ bản và xung đột thứ yếu trong tuồng Nguyễn Diêu. Ở <strong>Ngũ hổ bình Tây, </strong>nếu theo cách diễn truyện truyền thống thì ắt hẳn xung đột cơ bản phải là giữa phe thái sư Bàng Hồng và ngũ hổ tướng, để đề cao lòng tận trung báo quốc, trung nghĩa thắng gian nịnh. Vậy mà xung đột trong các hồi 1, 2, 3 đều không tập trung vào mối quan hệ cơ bản của tuồng “quân quốc” mà chỉ mượn cái xác “tôn quân” để chuyển cái hồn “trọng nghĩa”, “lụy tình” mà thôi. Ở hồi 1, xung đột bắt đầu từ nhầm lẫn trên đường chinh phạt, thay vì bình Liêu thì ngũ hổ lại quá quan trảm tướng của… Đơn bang! Thế nhưng đối đầu Tống quốc – Đơn bang giữa một bên là Địch Thanh mang ấn nguyên nhung và một bên là Trại Ba công chúa. Cái khéo và cái ngộ nghĩnh của hồi 1 là: đầu tiên bốn tướng bị Trại Ba đánh cho tơi tả, nhụt nhuệ khí binh tướng thiên triều, cũng làm hả dạ nữ nhi hạ uy hổ tướng! Tiếp theo cuộc đối đầu Địch Thanh – Trại Ba đã chuyển thành xung đột tình - thù. Mọi suy nghĩ, tâm trạng của Trại Ba đều hướng tới mục tiêu chinh phục ông Tống tướng đẹp trai. Để rồi, Địch Thanh từ vai trò kẻ đi chinh phục bị lâm vào thế bị động, thúc thủ trước mưu kế rất “quái” của Trại Ba. Công chúa Đơn bang làm Tống trào nguyên soái bị xỏ mũi, dắt dây! Hồi 1 chính là quá trình dẫn giải sự thắng thế tuyệt đối của nữ quyền trước các đấng nam nhi đại trượng phu khua môi múa mỏ. Đến hồi 2 - <strong>Địch Thanh ly Thợn</strong>, lớp “Trại Ba thoát trướng” tập trung xung đột cơ bản của hồi tuồng. Xung đột trong hồi này có phần tản mạn vì liên quan nhiều không gian, biến cố dồn dập, có nhiều lớp diễn khác nhau. Địch Thanh phát ngôn mạnh miệng trung quân báo quốc nhưng thực tế là do muốn cứu mẹ cho trọn đạo hiếu. Nhưng đứng trước Trại Ba, chàng ta không thể biện bạch được lí do đào tẩu của mình. Xung đột lí – tình hai phen giữa vợ chồng lên đến cao trào, dẫu có Lưu Khánh trợ lực thì Địch Thanh cũng ngậm hột thị không thể chối tội bạc tình. Cụ Tú Nhơn Ân có lẽ dồn hết bút lực cho đoạn tâm đắc ẩn chứa tâm sự chính mình này:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Địch Thanh: </strong><em>Thưa Công chúa! Công chúa giận cũng phải, làm ngơ cũng phải. nhưng mà xin Công chúa nghĩ lãi cho hạ quan nhờ</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong> </strong>Nếu bó tay hào kiệt</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em> </em>Không trả nợ anh hùng</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Bận nỗi vợ nỗi chồng</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Sao rằng trung rằng hiếu?</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Công chúa: </strong><em>Á thôi! Ai không cho ông nguyên soái hiếu? Ai không cho ông nguyên soái trung? Bớ ông nguyên soái! Tôi hỏi</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong> </strong>Muốn hiếu trung <em>phải </em>vẹn chữ thỉ chung</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Đường khứ tựu phải cho minh bạch</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Làm một ông nguyên soái như ông, cha chả là lịch sự!</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em> </em>Đã trốn đi lấm lét</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Mà lại nói bơ thờ</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Còn trách làm ngơ</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Nghĩ không nên giận <em>hay mần răng?</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Địch Thanh: </strong><em>Thưa Công chúa! Công chúa giận cũng phải, làm lơ cũng phải. nhưng rứa mà công chúa nghĩ lại cho kẻ hạ quan nhờ. Nay thằng Bàng Hồng nó sàm tấu rằng kẻ hạ quan phản quốc sự cừu, cho nên nó được lệnh thiên tử câu thủ mẫu thân giam vu ngục nội, thời đã rồi! Có phải là </em> </div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong> </strong>Oan ấy ỷ khôn đôi chối</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Nên chi </em>Lụy này đòi bữa chứa chan</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em> </em><em>(</em>Công chúa lau nước mắt v.v…<em>)</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Những tưởng với lời biện bạch ấy có thể làm mềm lòng công chúa, Địch Thanh trổ tài hùng biện lấy phận làm con áp đảo Trại Ba, nhưng một lời công chúa dồn Địch Thanh cứng họng, bẻ gãy cái lí hồ đồ:</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Công chúa:</strong> <em>Nguyên soái biết thương mẹ, chớ thiếp chẳng biết thương mẹ hay mần răng?</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em> </em>Mẹ Tề như mẹ Tấn</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Lòng đó cũng lòng đây</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Như nay Nguyên soái có thương mẹ thì Nguyên soái cũng nói cùng thiếp, đặng thiếp vào thiếp tâu cùng phụ vương thiếp, gia binh mã cho Nguyên soái đi</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Dẫu có chi, cũng chẳng can chi</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<em>Nay Nguyên soái trốn đi! Có phải là</em></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Bởi thương lắm, cho nên <em>mới </em>giận lắm!</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Rõ ràng công chúa Đơn bang cũng hiểu đạo lí, không ngăn cản chồng làm tròn chữ Hiếu chữ Trung! Thương mà giận người đầu gối tay ấp không trọng nghĩa vợ chồng, hành động thiếu minh bạch, lộ mặt bạc tình. Mâu thuẫn chưa giải, lại thêm Lưu Khánh châm dầu vào lửa, vậy là lửa giận phừng phừng, nước này thầy trò Địch Thanh chỉ còn dụng chước “dĩ đào vi thượng” mà thôi! Phải đến khi tới Hỏa Phong Quan, nàng mới hạ hỏa mà đành: “Cắn răng mà chịu chữ đoạn tràng – Nhắm mắt lại chờ ngày tái hiệp” để lúc đó Địch Thanh mới hiểu dạ “tư phu thục nữ” mà cư xử đúng đạo phu thê. Cũng phải nói thêm là phần nhuận sắc của Đào Tấn giúp cho xung đột hóa giải được trọn vẹn và cũng thể tất phần nào khi bổ sung thêm dăm lời tình nghĩa mặn nồng cho Địch Thanh tương xứng với tấm lòng Trại Ba công chúa.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Xung đột hồi 3 của vở tuồng ít nhiều mang dáng dấp quen thuộc của nhiều vở tuồng quân quốc, với tình huống Địch Thanh bị vây khổn bởi Tinh La Hải, phải nhờ vợ giải cứu. Viết hồi 3, Quỳnh Phủ tiên sinh cũng không quá chú trọng vào tình thế gay cấn đối địch Tống – Liêu mà muốn giải quyết cho trọn vẹn nỗi ấm ức của cha con Trại Ba, cơn giận bị Lưu Khánh đập một côn, Tiêu Đình Quý buông lời xỉ mạ. Ngũ hổ tướng của tuồng Nguyễn Diêu cố tỏ vẻ oai phong lẫm liệt, hùng tâm tráng chí thì đến hồi này mang đậm chất bi hài, phải dập đầu tạ tội nguyên soái phu nhân, cậy nhờ tài năng nữ nhi mới thoát khốn đốn ở Bạch Hạc quan. Màu sắc dân dã tuồng hài đậm nét hơn cả trong hồi thứ 3 này, với những xung đột tạo tiếng cười sảng khoái, cùng sự xuất hiện của một loạt các nhân vật độ phu (chèo đò), quán, lý trưởng Đơn quốc… Lí tưởng lập công dương danh xem chừng đã mờ nhạt, thiên binh vạn mã Tống quốc phải cậy nhờ tài nhi nữ Đơn bang mới hoàn thành sự nghiệp bình Liêu. Vở tuồng đã vượt thoát khuôn khổ ước lệ, mang hơi thở hiện thực gần gũi với nhân dân, đáng gọi là “tuồng thầy” về tuồng tình cảm.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Vở thứ hai cũng lấy đề tài từ tiểu thuyết chương hồi là <strong>Nguyệt Cô hóa cáo, </strong>trong bộ ba Thuyết Đường – Phản Đường – Tàn Đường gọi chung là Thuyết Đường diễn nghĩa. Xung đột kịch ở vở này có nhiều éo le, mang hơi hướng triết lí nhân sinh đậm nét. Đề tài vở này ít nhiều đụng chạm đến vấn đề cấm kị phong kiến nên có thể nói cụ Tú Nhơn Ân đã thật sự khai phá cho một mảng tâm lý – tình cảm trong Tuồng. Nhân vật trung tâm lại tiếp tục là nữ, hơn nữa lại là hồ ly tinh tu luyện mà thành. Không rõ khi sáng tạo những xung đột cho vở tuồng này, cụ Tú có ám ảnh bởi mối oan tình với người con gái đã vì ông mà quyên sinh hay không, nên các xung đột đối địch giữa các nhân vật Tiết Giao – Nguyệt Cô bị đẩy xuống hàng thứ yếu. Xung đột bên trong của Nguyệt Cô mới thật sự tạo nên chấn động tâm tư của người thưởng thức. Bản chất hồ ly được thể hiện trong kịch bản qua sự mê đắm Tiết Giao của Nguyệt Cô thực ra khiến người xem dễ cảm thông và chia sẻ. Phải chăng cuộc sống của một nho sĩ không bị câu thúc trong những ràng buộc của chốn quan trường đã giúp Nguyễn tiên sinh khai thác khá táo bạo những khát vọng thầm kín, những xung đột Yêu và Hận của Nguyệt Cô để làm nên những giằng xé nội tâm đầy ám ảnh của nhân vật và khiến cho độc giả và đặc biệt là khán giả hát bội phải rùng mình trong bi kịch Người – Cáo của nàng? Sức hấp dẫn của Nguyệt Cô cũng khiến cho xung đột bi kịch đẩy đến cao trào khó thấy ở những vở tuồng khác, làm tiền đề cho hướng phát triển của tuồng hát bội lãng mạn sau này phát huy trí tưởng tượng và cảm xúc mãnh liệt.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Với <strong>Liệu đố, </strong>tác phẩm theo tài liệu của Quách Tấn – Quách Giao cho rằng được viết khoảng 1872 – 1880 khi tác giả đã qua tuổi “tri thiên mệnh”, ta thấy rõ một Nguyễn Diêu rất sâu sắc và bao dung trong xử lí những mâu thuẫn éo le về nhân tình thế thái, trong bối cảnh một xã hội phổ biến tình trạng “đàn ông năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên chỉ lấy một chồng”. Đây là vở tuồng hư cấu nhưng rõ ràng đã khai thác tối đa từ hiện thực để xây dựng nên một nhân vật “ghen bất hư truyền”! Mối lương duyên Châu Anh – Kim Liên dường như có yếu tố “thiên duyên tiền định” nhưng quả thật đã đẩy các nhân vật trong cuộc vào tình thế tréo ngoe: Châu Anh có vợ bé, Ngọc Mai nổi cơn ghen trời long đất lở, táng đởm kinh hồn. Kịch bản này là một sáng tạo của Nguyễn Diêu khi không dựa vào một tuồng tích, câu chuyện nào có sẵn trong tiểu thuyết chương hồi, mang sắc thái bình dân khi xoay quanh quan hệ gia đình, xung đột giữa những người phụ nữ trong cảnh “lấy chồng chung”. Nhân vật trung tâm là người vợ bé Kim Liên, chịu phận tiểu tinh nhưng đã thể hiện lòng vị tha để cảm hóa Ngọc Anh. Chủ đề cũng thật độc đáo khi tác giả đưa ra các giải pháp “chữa bệnh ghen”. Nguyễn Du đã từng đưa ra một nhân vật Hoạn Thư trước đó, hẳn cụ Nguyễn Du cũng không hay rằng trong tuồng hát bội của Nguyễn Diêu còn tô đậm tính cách tâm trạng người đàn bà ghen tuông lên đến một mức trần thế không có cách ghen nào lạ đời đến vậy! Kể ra vở tuồng này đặt trong bối cảnh xã hội hiện đại với chế độ một vợ một chồng thì cũng khó có đất diễn, nhưng đặt vào bối cảnh thời phong kiến thì không hiếm những khán giả thời đó nhìn thấy mình trong đó. Tác giả tạo nhiều tình huống khác nhau, kể cả khi Ngọc Mai – Kim Liên cùng chung hoạn nạn, vào sinh ra tử; rồi cả Thổ Địa, âm hồn cùng can thiệp nhưng không hóa giải nổi căn bệnh ghen. Chỉ có Kim Liên bằng sự cam chịu và cả đức hy sinh cao cả mới cảm hóa nổi người vợ lớn, biến hận thành thương, âu cũng là một giải pháp khả dĩ trước chuyện đã rồi. Cái thú vị là khi xây dựng kịch bản này, có lẽ Nguyễn Diêu cũng xuất phát từ cảm hứng hiện thực nơi làng quê ông sống, đưa vào khá nhiều thành ngữ tục ngữ dân gian và dường như có cả những mảng miếng tuồng tích từ bài chòi, truyện cổ dân gian kiểu Thoại Khanh Châu Tuấn để sáng tạo tình huống cắt thịt người giúp Ngọc Mai giải bệnh quỷ! Xung đột hài được khai thác tối đa nhằm tạo tiếng cười sảng khoái và hướng về xu hướng hòa giải bằng lòng vị tha, cảm thông giữa những người phụ nữ với nhau. Bởi vậy, trong hệ thống tuồng hài, vở <strong>Liệu đố </strong>cũng đáng được xếp vào vị trí những vở tuồng tiêu biểu gắn quan hệ làng xã ngày xưa.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>4. Tạm thay lời kết</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Trong phạm vi một tham luận nhỏ, người viết không có điều kiện để khai thác thêm những điều rất đáng bàn trong kịch bản tuồng Nguyễn Diêu. Chẳng hạn về chất thơ rất đặc trưng của tuồng hát Bình Định đã được Nguyễn Diêu vận dụng khá nhuần nhuyễn. Mặc dù hạn chế của các vở này là thơ chữ Hán quá nhiều điển tích điển cố và chưa đạt đến chất trau chuốt của văn chương bác học như tuồng sau này của người học trò xuất sắc Đào Tấn. Nhưng rõ ràng, sự biến hóa linh hoạt trong vận dụng nhiều thể thơ luật Đường. lục bát, nói vè… cũng tạo nên tiết tấu riêng và phát triển vượt bậc so với tuồng nói kiểu Sơn Hậu phần lớn thiên về nói lối. Hoặc giả từ những khai phá ban đầu trong việc khắc họa nội tâm, xây dựng tính cách trong tuồng của cụ tú Nhơn Ân, sau này Đào Tấn đã đưa nghệ thuật tuồng lên đỉnh cao rực rỡ, mẫu mực. Những vấn đề như vậy đòi hỏi phải có hẳn một chuyên luận dài hơi.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Bản thân người viết mới chủ yếu tiếp xúc tuồng hát bội Nguyễn Diêu qua kịch bản, bởi vậy những ý kiến trong tham luận này chủ yếu xem xét từ phía kịch bản văn học, không tránh khỏi có những phiến diện. Nhưng có thể thấy sức hấp dẫn của tuồng cụ tú Nhơn Ân vẫn rất sâu rộng trong đời sống đương đại ở địa phương Bình Định, đặc biệt ở quê hương Tuy Phước lưu truyền nhiều câu chuyện thú vị về việc diễn màn đoạt đò trong <strong>Ngũ hổ bình Tây </strong>bằng cách dựng sân khấu trên một quãng đìa nước, chuyện những đào kép diễn xuất thần <strong>Nguyệt cô hóa cáo</strong>. Một ông chú tôi là Hương Sơn lão sĩ Trần Đình Chi, thời trẻ từng theo làm kép trong các đoàn hát cứu trợ, năm nay tuổi đã 90 bị nằm bệnh viện vì gãy xương, đã nói tôi mang vào bản <strong>Ngũ Hổ Bình Tây</strong> để đọc và nhẩm hát theo cho quên đau đớn. Trong các dịp tế hiệp, đầu xuân, tuồng Nguyễn Diêu vẫn có mặt trong các vở diễn hát hiến bà con ở khắp các vùng quê…</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
Có thể thấy Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu có một vị trí quan trọng trong đội ngũ các tác gia tuồng làm nên đặc trưng riêng của tuồng Bình Định. Đóng góp lớn của ông không chỉ ở vai trò thầy dạy tuồng cho một tài năng kiệt xuất là Tô Giang Đào Tấn mà bên cạnh đó còn góp cho hậu thế những vở tuồng đặc sắc, có dấu ấn sáng tạo riêng. Đó là sự phá vỡ đề tài quân quốc truyền thống, sự táo bạo trong xử lý đề tài phong tình vượt ra khuôn khổ lễ giáo, đặc biệt là xây dựng được những nhân vật nữ vừa là đào võ – đào thương mang đậm sắc thái, tính cách con người vùng đất võ. Hy vọng rằng trong việc bảo tồn và phát triển tuồng truyền thống, những nhà nghiên cứu, đội ngũ diễn viên sẽ tìm ra và kế thừa được thêm di sản quý trong tuồng hát bội của cụ Tú Nhơn Ân, lưu giữ được những nét riêng của dòng tuồng Bình Định.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Bình Định, tháng 5 năm 2012</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong> TRẦN HÀ NAM</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<strong>Tài liệu tham khảo:</strong></div>
<ol style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; padding: 0px 10px 0px 25px;">
<li style="text-align: justify;">Tuồng cổ, tập 1 – Hoàng Châu Kí, NXB Văn hóa, Hà Nội, 1978</li>
<li style="text-align: justify;">Nho giáo và Văn học Việt Nam trung cận đại – Trần Đình Hượu, NXB Giáo dục, 1999</li>
<li style="text-align: justify;">Nghệ thuật tuồng – nhận thức từ một phía – Tất Thắng, NXB Văn học 2006</li>
<li style="text-align: justify;">Đào Tấn và hát bội Bình Định – Quách Tấn, Quách Giao, NXB Văn hóa dân tộc 2007</li>
<li style="text-align: justify;">Góp nhặt dọc đường – Vũ Ngọc Liễn, NXB Sân khấu, 2011</li>
<li style="text-align: justify;">Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu, ông đồ nghệ sĩ – Vũ Ngọc Liễn, NXB Sân khấu, 2012</li>
</ol>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
[1] Hoắc Khứ Bệnh (140 – 117 TCN) danh tướng của Hán Vũ Đế có công dẹp Hung Nô giữ yên bờ cõi phía Bắc Trung Hoa.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11.199999809265137px; line-height: 16.49333381652832px; text-align: justify;">
[2] Chuyện kể về ông Tôn thất người Huế bị Đoàn Phong ở Tây Sơn đá hộc máu vì nói xúc xiểm tính cách người Bình Định nhân bàn đến <strong>Cổ miếu vãn ca (Nguyệt Cô hóa cáo)</strong></div>
<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-59138955876412608112012-03-21T15:36:00.000+07:002012-03-21T15:36:34.391+07:00THAM KHẢO BẠN ĐỌC<iframe frameborder="0" height="1152" marginheight="0" marginwidth="0" src="https://docs.google.com/spreadsheet/embeddedform?formkey=dFN2UHFVal9ITE94blUwQ2N4dnNTVFE6MQ" width="760">&lt;p&gt;Loading...&lt;/p&gt;</iframe><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-5404018846903253612012-03-15T22:45:00.004+07:002012-03-15T23:46:22.547+07:00Sao không là tiếng Việt?<div style="text-align: justify; "><span><span>Trong chương trình THPT hiện hành, có một bài học nhan đề : "<b>Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt" </b>mà có lẽ nhiều giáo viên khi dạy đã không ý thức một cách đầy đủ nhiệm vụ của mình là "</span><span style="font-weight: normal; ">bồi dưỡng tình cảm yêu quý tiếng Việt, nâng cao nhận thức về trách nhiệm giữ gìn và phát triển ngôn ngữ và văn hóa của người Việt Nam".</span></span></div><div style="font-weight: normal; text-align: justify; "><span><span>Sẽ phải giật mình vì hiện tại nhiều học trò đến lớp 12, thậm chí cả sinh viên đại học, học viên cao học mà vẫn viết tiếng Việt chưa thông, đầy những lỗi chính tả, ngữ pháp, hành văn trong những văn bản tự tay các em soạn thảo.<br />Chú tôi, một người đi du học ở Pháp từ năm 1964, có 3 con gái sinh ra ở Pháp, nhưng các em con chú đều đọc thông viết thạo tiếng Việt. Bên đó không dạy chương trình tiếng Việt như một bộ môn tự chọn, với mục tiêu : "</span><span style="text-align: left; ">bồi dưỡng tình cảm yêu quý tiếng Việt, nâng cao nhận thức về trách nhiệm giữ gìn và phát triển ngôn ngữ và văn hóa của người Việt ở Pháp", nhưng các em con của chú đều yêu và tự hào với ngôn ngữ của quê cha đất tổ. Vợ chồng chú thím tôi đều là người Việt, nên các em đều nói tiếng Việt khi về nhà, dù em nào cũng nói tới 3, 4 ngoại ngữ! Tình yêu tiếng mẹ đẻ bắt nguồn từ mỗi gia đình. Bên cạnh việc chú thím tôi cho các em học tiếng Việt ở trong cộng đồng người Việt, ở nhà các em đều được chỉ bảo cặn kẽ cách dùng từ và phong cách diễn đạt Việt Nam. Chú thím là người mang hai quốc tịch, được chính phú Pháp tín nhiệm vì những cống hiến cho nước Pháp, nhưng chú luôn trăn trở việc đóng góp cho quê hương, quan tâm đến dòng tộc. Kể lể dài dòng như vậy để thấy rằng ở quốc gia được xem là cái nôi của nền văn minh châu Âu như Pháp, tình cảm yêu quý và niềm tự hào với ngôn ngữ dân tộc của cộng đồng người Việt không phải do sự can thiệp của Bộ giáo dục mà thành, mà cũng chẳng thể áp đặt lối tư duy như thời thực dân cho con em người Việt để nhận xằng "tổ tiên chúng ta là người Gô-loa"! Việc áp đặt một chương trình dạy học tiếng Hoa của Bộ Giáo dục - Đào tạo cho cộng đồng người Hoa liệu có cần thiết chăng, khi chính con em người Việt đang xa dần ngôn ngữ người Việt, thờ ơ với tiếng mẹ đẻ?<br />Chính những người thuộc thế hệ trước như chú tôi, mỗi khi trò chuyện với nhau thường than phiền về việc người Việt hiện nay sử dụng tiếng Việt một cách bừa bãi, không theo một chuẩn mực nào. Dượng tôi nguyên là một giáo sư Anh Văn, Pháp Văn nhưng ông cũng rất quan tâm đến việc diễn đạt tiếng Việt, đã đưa ra nhiều dẫn chứng về việc dùng sai qui tắc tiếng Việt và thậm chí đã soạn hẳn một bộ tài liệu về việc viết chữ Việt đúng qui tắc. Chú tôi và dượng tôi, một ông ở trời Tây, một ông ở đất Tổ, không hẹn mà gặp khi bàn luận cùng tôi, một giáo viên dạy Ngữ Văn cấp Trung học Phổ thông, đều gửi gắm ước nguyện giúp học trò nói và viết ngôn ngữ Việt đúng chuẩn. Bản thân tôi, nhiều khi tự hào về vốn liếng tiếng Việt kha khá, đã không thể phản bác trước những chứng cứ về việc dùng sai tiếng Việt ngay trên báo chí chính thống: việc dùng lẫn lộn quy/qui, Tý/Tí; chia sẻ hay san sẻ; bỏ dấu như thế nào là đúng ở chữ hòa/hoà...? Cách dùng từ tại sao lại có kiểu lẫn lộn Ta - Tàu hay kiểu ghép từ liên ba như: Ngư lưới cụ, Nông ngư cơ, phối kết hợp...? Rồi tình trạng lộn xộn trong thuật ngữ chuyên ngành ngôn ngữ: trong tiếng Anh có một loạt các thuật ngữ như giới từ, túc từ, hình dung từ, ... hoàn toàn không có sự thống nhất với đơn vị từ tương đương trong tiếng Việt. Tôi toát mồ hôi vì những câu hỏi, chính vì ngay cả Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng chưa hề có một qui chuẩn thống nhất trình qua Quốc hội để thông qua. Có những điều bản thân tôi được dạy thời đại học trong phần ngôn ngữ đại cương rằng vì phiên âm quốc tế giống nhau nên dùng quy/qui đều được... Nghĩa là có bao điều trong tiếng Việt chưa hề chuẩn mà chính chúng tôi nhiều khi dạy theo thói quen cũng dễ dàng bỏ qua. Có lúc tôi đã cố cãi trường hợp dùng từ: chia sẻ/ chia xẻ là tùy trường hợp và căn cứ vào sự phát triển ngôn ngữ Việt như một sinh ngữ thì phải chấp nhận sự phát triển và cả thói quen, trong khi cả chú và dượng tôi đều nhất trí phải dùng từ đúng là "chia xẻ"! Trong các tài liệu gần đây, tôi đã cố tìm mà chưa thấy cứ liệu nào để nói lai cho rõ!<br />Tiếng Việt đáng lẽ phải là ưu tiên hàng đầu và cần phải được qui chuẩn là việc nên làm lúc này của Bộ. Đã gọi là chuẩn thì từ cấp tiểu học cho đến các cấp học cao hơn, từ người dân thường đến các cơ quan truyền thông báo chí, giới văn chương học thuật cần phải tuân theo. Điều đó cần thiết hơn là biên soạn chương trình dạy tiếng của một dân tộc khác cho một cộng đồng dân tộc, trên một đất nước có tới 54 dân tộc! Tiếng Việt phổ thông chưa chuẩn, vậy tiếng dân tộc thiểu số có chuẩn chăng, mà như vậy thì làm sao </span><span style="text-align: left; ">bồi dưỡng tình cảm yêu quý tiếng dân tộc đó, nâng cao nhận thức về trách nhiệm giữ gìn và phát triển ngôn ngữ và văn hóa của người dân tộc đó ở Việt Nam? Tiếng Việt ta không chú ý giữ gìn, để phát triển tự do, theo thói quen muốn đọc sao cũng được thì gay go to! E rằng, đến một lúc bảng chữ cái tiếng Việt không đọc là : a, bờ, cờ, dờ, đờ ... hay a, bê, xê, dê, đê... mà thành ay, bi, xi, đi hay lai thêm vài kiểu diễn đạt teen nX: bùn wá! Khân bít lèm seo!</span></span></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-86000305612104136622012-02-23T02:00:00.002+07:002012-02-23T11:41:57.895+07:00Vũ Ngọc Liễn - người nặng lòng với Đào Tấn và tuồng hát bội<div style="text-align: left;"><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Trong lịch sử hát bội Việt Nam, vị hậu tổ Đào Tấn (1845 - 1907) còn chưa được nghiên cứu một cách hệ thống, đầy đủ. Chỉ đến khi hội nghị nghiên cứu Đào Tấn lần thứ I (1977) thì tên tuổi cũng như sự nghiệp của ông mới thật sự được chú trọng trong giới nghiên cứu, học thuật của nền văn học cách mạng. Người tiên phong trong việc khẳng định vai trò Đào Tấn chính là thi sĩ Xuân Diệu. Trong các cuộc hội thảo lần thứ II (1982) hội thảo lần thứ III (2001) các ý kiến đánh giá về Đào Tấn, các bài tham luận của nhiều học giả đã bổ sung thêm nhiều tài liệu quý báu. Thế nhưng hầu như sau các cuộc hội thảo ấy, thành tựu chỉ nằm trong các tập kỉ yếu hội nghị. Cụ Đào Tấn không có dịp đến với công chúng cả nước. Tại hội thảo lần thứ III, nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn đã đặt vấn đề tập hợp công bố di cảo đồ sộ của Đào Tấn cũng như các kết quả nghiên cứu ban đầu, với dự định sẽ phải hơn nghìn trang viết. Nhưng rồi, không ai đủ kinh nghiệm, công sức cũng như niềm đam mê theo đuổi đến cùng việc nghiên cứu Đào Tấn như Vũ Ngọc Liễn. Vậy là vị lão tướng đã xấp xỉ bát tuần lại dồn hết tâm sức để làm một việc tưởng chừng như không tưởng, thực hiện đơn đặt hàng của Nhà nước để làm nên bộ công trình đồ sộ ba tập: </span><strong style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Đào Tấn Thơ và Từ (in 2003), Đào Tấn Tuồng hát bội (in 2005)</strong><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;"> và</span><strong style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;"> Đào Tấn qua thư tịch</strong><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;"> (in 2006). Ròng rã bốn năm trời, khi bộ sách hoàn thành cũng là lúc ông nâng ly mừng thọ 82 tuổi!</span></div><img _mce_src="https://lh5.googleusercontent.com/-SJgl4v4ctS4/TsKQaKe29cI/AAAAAAAAC_I/z8hua9ITL5w/s512/111120112934.jpg" alt="vnl" height="512" src="https://lh5.googleusercontent.com/-SJgl4v4ctS4/TsKQaKe29cI/AAAAAAAAC_I/z8hua9ITL5w/s512/111120112934.jpg" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;" width="384" /><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Cảm động biết bao nhiêu công việc thầm lặng mà đầy ý nghĩa này. Cảm động biết bao nhiêu những lời tác giả ghi sau của cuốn sách, với sự khiêm tốn nhận lỗi sai sót trong quá trình biên khảo và lời tri ân : "</span><em style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Nhân dịp bộ sách Đào Tấn hoàn tất việc in ấn tôi xin ghi ơn những người đã có công đóng góp trực tiếp hoặc gián tiếp vào công trình nghiên cứu danh nhân Đào Tấn bao năm qua, trong số ấy nhiều người đã quá cố như anh Xuân Diệu, Hồ Đắc Bích, cụ Mạc Như Tòng, cụ Tống Phước Phổ, anh Đỗ Văn Hỷ... Tôi đặc biệt cảm ơn hai ông bạn vong niên Bùi Lợi và Mạc Côn đã cùng tôi lăn lộn sưu tầm tài liệu về Đào Tấn suốt thời gian dài. Cảm ơn cô Kim Hưng (Nhà xuất bản Văn học) đã giúp tôi chăm sóc bản thảo tập Thơ và Từ Đào Tấn in lần đầu ở Nhà Xuất bản Văn Học (1987). Cảm ơn ông bạn Nguyễn Thanh Hiện đã cùng tôi vật lộn với chữ nghĩa làm bản thảo tập Thơ và Từ Đào Tấn in lần đầu. Cảm ơn Ty Văn Hóa - Thông Tin Nghĩa Bình trước đây và Sở Văn Hóa Thông Tin Bình Định hiện nay luôn cổ vũ tôi hoàn thành công trình nghiên cứu về Đào Tấn. Cảm ơn Nhà xuất bản Sân khấu của hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam luôn đôn đốc và tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn tất công tác biên khảo bộ sách này</em><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">" (Ghi sau - </span><strong style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Đào Tấn qua Thư tịch</strong><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">). Chúng ta hãy hiểu niềm cảm động biết ơn của một nhà nghiên cứu tuổi 82, đã không hề quên công những người đã giúp ông có dũng khí, niềm tin và sức lực cho một bộ ba tác phẩm đồ sộ về Đào Tấn. </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Điều đáng nói là sau khi công trình này ra đời, nhiều nhà nghiên cứu, các trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Quy Nhơn, Đại học KHXHNV thành phố Hồ Chí Minh đã có thể có một cái nhìn tổng thể, toàn diện hơn về Đào Tấn, tiếp tục khai thác để cho sự nghiệp của danh nhân Đào Tấn thật sự hoàn thiện trong mắt mọi người. Đã bắt đầu có nhiều luận văn thạc sĩ ở Hà Nội, Quy nhơn, TP. Hồ Chí Minh có điều kiện khai thác sâu hơn về Đào Tấn, nhờ những tư liệu quý từ bộ sách. Nhiều sinh viên trẻ đã tìm đến với Vũ tiên sinh để cùng nhau nói về tuồng hát bội, về thơ và từ Đào Tấn, tham khảo những ý kiến của một người tuổi tác đáng cụ, đáng ông nhưng tấm lòng với Đào Tấn vẫn sôi sục nhiệt thành như tuổi đôi mươi. Đáng nể hơn là họ vẫn thấy ông cặm cụi biên soạn các công trình mới, phổ cập đến đại chúng những tài liệu vốn dĩ thường được lưu trong dòng tộc như gia bảo rồi dần dần mai một! Lần lượt những tài liệu "Chầu Đôi" (Trúc Tôn Phạm Phú Tiết) được chỉnh sửa hoàn thiện, "Góp nhặt dọc đường", "Quỳnh Phủ Nguyễn Diêu - ông đồ nghệ sĩ" của ông ra đời và được đón nhận nồng nhiệt. Đó là cái Tâm với tuồng, với cả bậc thầy của hậu tổ Đào Tấn, tấm lòng dành cho bậc cha chú đã dìu dắt ông vào nghề. Một con người như vậy, thật đáng kính. Có lẽ cũng chính từ tình yêu không mệt mỏi với nghệ thuật tuồng đã giúp ông vượt lên cả trận đột quị tai biến để hoàn thành tâm nguyện biên khảo về Nguyễn Diêu - thầy của hậu tổ hát bội Đào Tấn vào năm 2011 vừa qua.</span><br />
<img _mce_src="https://lh4.googleusercontent.com/-XZF5bWne4Rw/TsKRC2ROjdI/AAAAAAAAC_o/hbDZMTDmE5w/s512/160920112769.jpg" alt="nd" height="512" src="https://lh4.googleusercontent.com/-XZF5bWne4Rw/TsKRC2ROjdI/AAAAAAAAC_o/hbDZMTDmE5w/s512/160920112769.jpg" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;" width="358" /><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Một con người lao động bền bỉ, chỉ với một tâm nguyện đưa tên tuổi Đào Tấn, đưa nghệ thuật tuồng đến với công chúng hôm nay xứng đáng được ghi nhận công lao. Và biết bao người làm văn hóa nghệ thuật đã phải kính phục con người vượt lên chính mình, luôn học hỏi rèn luyện cầu thị để trở thành một nhà nghiên cứu tuồng hàng đầu Việt Nam. Không những thế, con người ấy luôn tỏ rõ sĩ khí trước những hành vi làm vấy bẩn bầu không khí văn chương, thẳng thắn lên tiếng trước những điều sai trái. Đáng trân trọng thay!</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">Vĩ thanh: vậy mà từ khi bộ ba công trình về Đào Tấn cùng với "Góp nhặt dọc đường" của tác giả Vũ Ngọc Liễn được đề cử giải thưởng Nhà nước như một ghi nhận công lao của người bền bỉ phấn đấu vì sự nghiệp bảo tồn và phát huy nghệ thuật tuồng hát bội, người góp phần không nhỏ đem Đào Tấn đến với công chúng thế hệ sau, đã có một số kẻ không khỏi hận thù. Một vài bài báo trên những tờ chẳng liên quan gì đến văn chương học thuật như "Tài nguyên và Môi trường" và gần đây là báo "Tiền Phong" đã cho đăng những bài thóa mạ, vu cáo, xuyên tạc, xúc phạm tên tuổi của Vũ Ngọc Liễn, mà tên tuổi của người viết khiến người đọc ngơ ngác chẳng biết họ là ai! Rồi một vài trang mạng đăng lại, có những trang đăng hàng chục còm-men với lời lẽ đầy thù hận, hằn học mà không một lần dám chính danh. Tất cả những thông tin ấy đến tai anh em văn nghệ sĩ Bình Định, nhiều người nổi giận muốn tìm ra chân tướng những kẻ nặc danh ti tiện. Đã quá cũ rồi cái trò tung hỏa mù để tạo dư luận hòng cho hội đồng xét giải thưởng Nhà nước gác lại công trình của tác giả "có vấn đề"! Những luồng gió độc lởn vởn ấy có làm cho nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn bận tâm chăng? Gặp ông định hỏi, nhưng Vũ Tiên sinh dường như không chút bận lòng. Ông lại say sưa với ý định viết về Xuân Diệu, tìm hiểu về những người bạn văn tuyệt vời của Bàn Thành Tứ Hữu...</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">23.2.2012</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;">TRẦN HÀ NAM </span><br />
<img _mce_src="https://lh5.googleusercontent.com/-_MTG-8VNI1U/TU6-ckU8gzI/AAAAAAAACMY/4nYE5VGCevs/s512/020220111277.jpg" alt="hb" height="512" src="https://lh5.googleusercontent.com/-_MTG-8VNI1U/TU6-ckU8gzI/AAAAAAAACMY/4nYE5VGCevs/s512/020220111277.jpg" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;" width="353" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; text-align: justify;"> </span><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-17791586680648457512012-02-09T01:57:00.000+07:002012-02-09T01:57:01.560+07:00Nguyên Tiêu và Hậu Nguyên Tiêu<a href="http://goo.gl/photos/MO6yd7eUwm" imageanchor="1" style="clear:right;margin-bottom:1em;margin-left:1em"><img border="0" src="https://lh3.googleusercontent.com/-CVumycLv7UU/TzCp_raZzAE/AAAAAAAAEAA/wa-DOEuF8d4/s160-c/NguyenTieuVaHauNguyenTieu.jpg" /></a><br /><embed type="application/x-shockwave-flash" src="https://picasaweb.google.com/s/c/bin/slideshow.swf" width="600" height="400" flashvars="host=picasaweb.google.com&hl=en_US&feat=flashalbum&RGB=0x000000&feed=https%3A%2F%2Fpicasaweb.google.com%2Fdata%2Ffeed%2Fapi%2Fuser%2F100211448753753506992%2Falbumid%2F5706247639328738305%3Falt%3Drss%26kind%3Dphoto%26hl%3Den_US" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer"></embed><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-71064109080618266432012-02-09T01:53:00.000+07:002012-02-09T01:53:48.059+07:00Nguyên tiêu 2012<a href="http://goo.gl/photos/sPBBPoQJVn" imageanchor="1" style="clear:right;margin-bottom:1em;margin-left:1em"><img border="0" src="https://lh6.googleusercontent.com/-lI3saBLknPE/Ty9Cih_dgYE/AAAAAAAADvc/2unMwCP1-u0/s160-c/NguyenTieu2012.jpg" /></a><br /><embed type="application/x-shockwave-flash" src="https://picasaweb.google.com/s/c/bin/slideshow.swf" width="600" height="400" flashvars="host=picasaweb.google.com&hl=en_US&feat=flashalbum&RGB=0x000000&feed=https%3A%2F%2Fpicasaweb.google.com%2Fdata%2Ffeed%2Fapi%2Fuser%2F100211448753753506992%2Falbumid%2F5705852413909238145%3Falt%3Drss%26kind%3Dphoto%26hl%3Den_US" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer"></embed><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-73131328126904654942012-01-23T00:56:00.000+07:002012-01-23T00:56:45.596+07:00TẾT<img height="400" src="http://longtinh.com/images/img_baiviet/li_xi_01.jpg" style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px;" width="288" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px;"> </span><br />
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 18pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;"><span style="font-size: 19px;"><b><br />
</b></span></div><blockquote class="tr_bq"><div style="text-align: justify;"><b style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><em>Sáng nay cho một đề luyện tập mở cho lớp Văn, vỏn vẹn một chữ: Tết!</em></b></div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div style="text-align: justify;"><b><em>Mới thấy ý niệm về Tết thật là ít ỏi đối với học trò. Chợt nhớ những bài học trong Quốc văn giáo khoa thư thời của cha, dạy cho học trò từng ly từng tí về lễ nghĩa đạo đức cần phải có. Những bài học cho tuổi thơ thật trong trẻo và gần gũi với đời sống.</em></b></div></span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div style="text-align: justify;"><b><em>Có vẻ như giáo dục hiện nay ở môn Văn không chú trọng bồi đắp nền tảng văn hóa cho học trò một cách nhẹ nhàng mưa dầm thấm lâu mà thiên về áp đặt khuôn mẫu...</em></b></div></span></blockquote><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 18pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><br />
</b></span></em></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><o:p></o:p></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Tết là gì?</span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Tôi nhớ ngày tôi còn nhỏ, háo hức mỗi khi Tết đến, khoảng 27 - 28 tháng Chạp là "canh me" chỉ để được nhảy qua xóm bên ngồi túm tụm cùng mấy đứa bạn xóm "trường Đảng" ngồi coi nồi bánh chưng. Hồi mẹ còn ở ngoài Bắc chưa về, cha về quê bỏ lại một mình trông nhà, vắng vẻ thấy mà phát sợ. <o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Ngày Tết, cũng thích đi qua nhà cô sát bên cạnh để dện bánh in, hồi ông nội còn sống thương thằng cháu, mà thằng cháu thì nghịch ngầm và hoang lung. Để bây giờ tiếc vì được học ông nội quá ít: vừa nhận mặt được mấy quẻ bát quái - kiền tam liên, khảm trung mã, cấn phúc quyển, chấn ngưỡng bồn, tốn hạ đoạn, ly trung hư, đoài thượng khuyết. Thêm vào đó là hai câu đối treo ở phòng ông: Lan quế đằng phương xuân vị ngại - Đấu thăng đãi dưỡng nhật do trường. Là hết! Ngày Tết, ông nội cũng lì xì cho thằng cháu ít đồng lẻ, sung sướng lắm! Hồi đó, còn nhớ cô Dư lì xì nhiều nhất, mà có lẽ hồi nhỏ mình hay qua chơi bên nhà cô, vì bếp ăn tập thể công đoàn tỉnh hồi đó gần nhà cô... Tết thích nhất là lì xì, mà chẳng biết tiêu gì, ra hội chợ chơi lô tô, chơi trò chơi hết sạch! Năm nào cũng mang về ít bộ ly, có lần trúng lô tô được cái lốp xe (đáng lẽ được khung xe nhưng do chơi lần đầu, lúc người ta hô "kinh!", mình mới hỏi người bên cạnh, lật đật hô "kinh!" - thế là giải chia đôi! Thắng chả bù thua, tại hồi đó ham chơi bầu cua tôm cá mãi đến hết cấp 2 thì mới thề không thèm chơi nữa, mới biết để dành tiền! Mà hết tiền đâm ra láu cá, lại nhớ coi có bác, có thím nào chưa thăm, tới nhà chơi, chúc Tết rôm rà, để ... nhận tiền lì xì ra ngồi sòng tiếp!!! Thành thử lại được khen là...ngoan, lễ phép, biết thăm và chúc Tết bà con, dù không có cha mẹ đi kèm! Thế là sau này lớn lên, năm nào cũng được nhắc đi thăm người này người kia! Hì, cũng là để chuộc tội láu cá hồi nhỏ.<o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Tết, hồi nhỏ được kèm cặp đánh đồ đồng bằng chanh và tro bếp rây mịn, năm nào cũng đánh, thành chuyên gia! Trước 23 thường về quê đi chạp mả. Riết rồi quen, năm nào không đi cảm thấy thiếu thiếu! Hai anh em được ông nội dạy cúng, nhưng có lẽ do mình vào trước 3 năm, ở gần ông nội nên cúng quen hơn, còn ông anh thì lạy như bửa củi! (Hì, bây giờ bác làm trưởng nam nên thành chuyên gia đại diện gia đình đi cúng giỗ, cũng là để bù!!!). Mình học cúng bài bản, được ông nội khen, thích lắm! Ba bái bốn lạy, đúng kiểu nhất bộ nhất bái! Mà lòng tay cúng ông bà thì úp xuống, không ngửa ra như lễ Phật! Ngày Tết thì 30 cúng rước, mồng 3 cúng đưa, có đi chơi đi thăm ai cũng phải nhớ mà về làm đủ lễ nghĩa! Bày mâm cúng thì khỏi nói, ông nội coi bày không đúng phép tắc thì chỉnh từng li từng tí! Dịp Tết năm ngoái, lên lễ đền Tây Sơn, mình mới được biết thêm: lạy vua 5 lạy. Trước đó chỉ biết lạy Phật 3 lạy, lạy ông bà 4 lạy, lạy linh sàng 2 lạy!!!<o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Tết khi mẹ vào Nam từ năm 1979 thì còn sướng là được ăn thịt kho Tàu ăm ắp, thịt nấu măng khô, bánh chưng mẹ gói. Ngon ơi là ngon! Mẹ nấu món Tết ngon lắm, đi chơi đâu về lăn vào kiếm cái bánh chưng, hay cuốn bánh tráng đổ chả kèm rau sống là sung sướng cuộc đời! Sau mẹ truyền nghề cho con dâu, ăn mấy món khoái khẩu ngày Tết, lại rưng rưng nhớ mẹ...<o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Hồi còn ở với mẹ, năm nào giao thừa cũng thức đốt pháo cho đến khi Nhà nước cấm pháo, chả bù hồi trước, có lần giao thừa mình lang thang ngoài đường lượm pháo, về tha thẩn ngồi trước nhà, lôi từng viên pháo mót ra đốt mà ứa nước mắt! Sau này kể lại cho mẹ nghe, mẹ cũng khóc ứa nước mắt. Biết làm sao, cha năm nào cũng phải về quê, không có mẹ, có anh,, thui thủi chả khác mồ côi, sao mà không chạnh lòng! Có mẹ, có anh, khi cha về quê thì mấy mẹ con quây quần bên ấm trà, quả bánh, lúc lớn hơn lại có hẳn ly rượu mừng, mẹ con chúc nhau sau giao thừa thật vui! Đến khi có vợ ra ở riêng, sau giao thừa lại có niềm vui gọi điện chúc Tết cha, mẹ và bà con phía ngoại (vì quê nội thường ít ai thức đến giờ đó đón giao thừa, buồn hiu!). <o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Mồng 1 thường mấy anh em về quê sớm, đi thăm Từ đường lớn, từ đường các phái, uống chén rượu xuân, hỏi thăm chúc Tết bà con. Lớn lên, có gia đình vẫn giữ được lệ này. Mấy cu con nhà mình nhìn chung chưa được giáo dục đầy đủ và nghiêm ngặt như ba nó, nên bây giờ lớn rồi mà vẫn cứ lộc ngộc, lơ ngơ chả biết ai với ai. <o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Lễ nghĩa ngày Tết nhiều khi phiền toái, nhưng ngẫm kĩ lại hay, vì nối kết được tình gia đình, tộc họ, quê hương. Tết thời nay nhạt đi nhiều phần lễ mà chú trọng nhiều phần hội, chơi là chính ăn là phụ, tình tộc họ cũng nhạt đi nhiều, trẻ con ít thích về quê hay có về phần nhiều cũng lơ ngơ!<o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;">Cho một đề Văn, mà tự dưng có bao điều để nhớ lại, cũng hay! Thấm thoắt mà đón Tết ở quê nội Bình Định đã 35 năm rồi! Bây giờ, đâm ra hoài cổ như một ông già... Học trò nghe dăm chuyện Tết mình kể, cứ như là nghe chuyện ngày xửa ngày xưa!<o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: purple;"> Ừ, ngày xửa ngày xưa, Tết là…</span><span style="color: #333333;"><o:p></o:p></span></b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 12pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>27 tháng Chạp Tân Mão</b></span></div><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 20px; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: blue;">Trần Hà <st1:country-region w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country-region></span></b></span></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-57683692129842305012011-12-02T22:08:00.006+07:002011-12-03T00:30:48.390+07:00Tản mạn về phong cách nhà văn - Hàn Mặc Tử<div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span"><u><br /></u></span></div><a href="http://i1117.photobucket.com/albums/k589/nguoinhaque3/DSC00987.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"></a><div style="text-align: justify;"><blockquote><i>Phong cách nhà văn, được hiểu theo một công thức quen thuộc: phong cách xét từ hai mặt nội dung và hình thức. Nội dung bao hàm ba phương diện: cách nhìn - cách cảm - cách đánh giá. Hình thức xét ở hai mặt: cách lựa chọn và cách thể hiện. Nhà văn có phong cách tức là các mặt biểu hiện trên phải độc đáo, sáng tạo, mang dấu ấn cá tính riêng biệt. Cơ sở hình thành nên một phong cách nhà văn là yếu tố dân tộc - lịch sử - thời đại ; đồng thời còn là những nét riêng trong đời tư, các nhân tố gia đình, dòng tộc, quê hương... Tất cả những điều này chi phối, định hướng việc tìm hiểu phong cách tác giả trong văn học nhà trường, thành nếp tư duy quen thuộc và ít nhiều làm mất cảm hứng sáng tạo trong cảm nhận nét hấp dẫn, sức sống tác phẩm toát lên từ phong cách nhà văn. Trên trang riêng này, thử một lần thoát khỏi tư duy nhà giáo để làm một người cảm thụ thuần túy xem sao!</i></blockquote><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span"><u><br /></u></span></div></div><div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-DC8p86j1QTs/TtkKM9gjnRI/AAAAAAAAEPg/u84MxXw_oIA/s1600/22092010322.jpg" style="text-align: left; " onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img src="http://2.bp.blogspot.com/-DC8p86j1QTs/TtkKM9gjnRI/AAAAAAAAEPg/u84MxXw_oIA/s400/22092010322.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5681583622690413842" style="display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; text-align: center; cursor: pointer; width: 400px; height: 300px; " /></a></span></div><div><br /></div><br />Trong số các nhà văn nhà thơ, có lẽ ấn tượng nhất với tôi là Hàn Mặc Tử. Từ những ngày xưa khi còn là học trò, đã ám ảnh bởi những câu thơ Hàn:<br /><i>Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó<br />Có chở trăng về kịp tối nay?</i><br />(<b><i>Đây thôn Vĩ Dạ</i></b>)<br /><div style="text-align: justify;">Để rồi đến khi thành sinh viên, năm 1987, niềm vui lớn lao chính là khi mua được quyển "Thơ Hàn Mặc Tử". Đến lúc đó, mới thật sự làm một hành trình đi tìm chân dung Hàn Mặc Tử trong thơ. Nhưng điều khiến tôi nhớ về Hàn, hình dung về Hàn có phần nào ảnh hưởng từ Chế Lan Viên, trong bài tựa "Hàn Mặc Tử, anh là ai": "Bây giờ thì Hàn Mặc Tử nằm đây, trên điểm cao Gành Ráng này, đối diện với bể Đông. Bể chói lòa như thơ Anh và giông bão tựa đời Anh". Chế quả thật là một trong những tri âm của Hàn, khi hai con người cùng "đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu" từ thuở cùng là chủ soái của "trường thơ Loạn", cùng tự nhận mình là điên, là say, là người mơ, người thơ... Kể cả khi thơ lãng mạn trong nhà trường bị xem là "bạc nhược, suy đồi" thì Chế vẫn mượn lời Hàn đề từ cho bài thơ của mình: "Người Thơ phong vận như Thơ ấy". Mới thấy, lời quả quyết của hơn 40 năm trước của Chế cùng lời tựa năm 1987 nhất quán một cách đánh giá: "Mai sau, những cái tầm thường mực thước kia sẽ biến tan đi, còn lại chút gì trên đời này đáng kể, đó chính là Hàn Mặc Tử". Dẫu cho trong thời điểm 1987, bài viết của Chế Lan Viên còn nhiều phen phải đóng vai trò thầy cãi để chứng minh sự trở lại xứng đáng trên văn đàn Việt Nam của Hàn. Cũng phải thôi, vì văn học Việt Nam đến thời điểm đó mới bừng tỉnh và đang dè dặt những bước chân trên hành trình đổi mới. Việc quy chụp quan điểm, khắt khe với dòng văn học trước cách mạng vẫn còn nặng nề. Bài viết mang tính "định hướng" cách tiếp cận Hàn Mặc Tử phần nào chi phối cảm xúc, nhưng khi đọc hết tập thơ, người viết bài này đã hoàn toàn bị hút vào không gian thơ Hàn Mặc Tử, không phải bằng cảm giác của Hoài Thanh trong <b>Thi nhân Việt Nam </b>khi lạc bước vào một vườn thơ "rộng rinh và ớn lạnh" mà bằng tất cả sự trong trẻo của một tâm hồn mê đắm văn chương một cách trong trẻo và thánh thiện của một sinh viên khoa Văn.<br />Có thể bây giờ, khi đã qua tuổi 40, lòng không còn trinh bạch như buổi đầu lưu luyến ấy, nhưng Hàn vẫn có một sức hút, nỗi ám ảnh dị thường.<br />Một Hàn Mặc Tử đã sống trong thơ "bằng tim, bằng phổi, bằng máu, bằng lệ, bằng hồn", sống một cách "mãnh liệt và đầy đủ", sống bằng cách "phát triển hết cả cảm giác của Tình Yêu", "đã vui buồn, giận hờn đến gần đứt cả Sự Sống". Phát biểu của chính Hàn Mặc Tử là quan niệm thơ thành thực bậc nhất, chính xác đến từng câu chữ, hình ảnh, giọng điệu trong sáng tác của Hàn. Người Thơ ấy chỉ sống trên dương thế 28 năm, nhưng sức sống từ thơ Hàn đã vượt qua mọi giới hạn thời gian. Thiết nghĩ Hàn mới chính là người đã đẩy Thơ Mới đi đến tận cùng hành trình hiện đại hóa, một cách hết sức tự nhiên bằng bản năng thi nhân của Hàn.<br />Chu Văn Sơn có lí khi gọi thi pháp của Hàn là "Thi học của cái tột cùng". Nhưng tôi hoàn toàn không thích cái cách tiếp cận Hàn bằng lối hàn lâm kinh viện của anh, ngồn ngộn kiến thức, uyên bác thật đấy, nhưng đọc xong rồi cảm thấy ngờ ngợ vì dường như đó không phải là Hàn của mình, Hàn như mình hình dung và yêu mến! Dù cho luận thuyết của anh về Hàn cũng có những lúc gật gù tâm đắc "Thế là đau thương! Thế mới đau thương!" khi khảo sát về tập <b>Đau thương </b>- tức <b>Thơ Điên </b>của Hàn, nhiều người gật gù theo nhưng riêng tôi không cảm được! Cũng đành, biết sao!<br />Hàn Mặc Tử, với tôi, là người đem đến cho thơ cái rụt rè buổi đầu trinh bạch trong tình yêu, với những cảm giác sống động cựa quậy trong từng câu chữ:<br /><i>"Xiêm áo hôm nay tề chỉnh quá<br />Dám ôm hồn Cúc ở trong sương" </i><br />Trạng thái "tình trong như đã mặt ngoài còn e" từ thời Nguyễn Du phải đến Hàn mới thật sự đốt thiêu tâm hồn bằng ngọn lửa tình ngùn ngụt nhưng lại che đậy bằng dáng vẻ bên ngoài "bẽn lẽn" ngượng ngập của người "gái quê" chân chất:<br /><i>Vô tình để gió hôn lên má<br />Bẽn lẽn làm sao lúc nửa đêm<br />Em sợ lang quân em biết được<br />Nghi ngờ đến cái tiết trinh em</i><br />Chân dung <b>Gái quê </b>cũng là chân dung của Hàn trong khoảnh khắc đầu tiên đặt chân trên con đường cách tân để làm một hành trình thơ mới thoát thai khỏi cách nhìn cũ, cảm nhận cũ. Hồn xưa Lý Bạch vẫn còn đó trong làn gió Đường thi của bài <b>Xuân Tứ</b>, nhưng lại rất phương Tây trong nụ hôn làm hồng đôi má giai nhân! Lại thêm cái tươi mát của ca dao dân Việt gợi cảm với lối xưng "em" rất nữ tính, gợi về vẻ đẹp "Thân em như chẽn lúa đòng đòng - Phất phơ dưới ngọn nắng hồng sớm mai". Nghĩa là Hàn không đi tìm cái mới trong việc miệt mài tìm tứ lạ, "khinh rẻ khuôn mòn, bỏ lối quen" như Xuân Diệu mà chủ động tìm một lối của riêng mình. Hàn đã thật ngạo nghễ khi phê phán Baudelaire bùng nhùng giữa dục tính và tình cảm, trong lá thư gửi người bạn thơ Hoàng Trọng Miên để tuyên ngôn quan niệm thơ của mình.<br />Chọn con đường này, Hàn đã phát huy sức sáng tạo bùng nổ của mình trong những bài thơ tuyệt tác của tập <b>Đau thương. </b>Có lẽ trong cuộc so tài để chứng tỏ cái ngạo khí thi sĩ phương Đông với tác giả <b>Hoa Ác </b>- nhà thơ Baudelaire, Hàn đã phải đối diện với tư cách con chiên của Chúa, vượt qua lời nguyền thành "thi sĩ của đội quân Thánh giá", nên đã có lúc Hàn nguyện với lòng sẽ đốt tập <b>Thơ Điên </b>để giữ trọn "Sự trong sạch của tâm hồn" trước khi về nước Chúa chăng? May thay, những người bạn đã làm trái di nguyện của Hàn, để cho bao thế hệ sững sờ với những câu thơ có sức quyến rũ ma mị, đôi khi chỉ cảm mà không cần thiết hiểu. Vả chăng, Hàn cũng đã sám hối trong thơ rồi còn gì, bằng tất cả sự tôn sùng dành cho Đức Mẹ Đồng Trinh và Thiên Chúa:<br /><i>Xin thứ tha những câu thơ tội lỗi<br />Của bàn tay thi sĩ kẻ lên trăng<br />Trong bao đêm xao xuyến vũng sông Hằng</i><br />Có thể qua từng chặng <b>Đau thương : </b><b style="font-style: italic; ">Hương thơm - Mật đắng - Máu cuồng và Hồn điên </b>ta chứng kiến một tâm hồn nhỏ máu vì bị tách ra khỏi cuộc đời yêu thương bởi căn bệnh quái ác, bị cách ly bởi những thành kiến nghiệt ngã của người đời. Nhưng hạnh phúc biết bao khi Hàn nhận phần đau thương bỏng rát về mình, để đem cho Đời "những dòng thơ rất mát".<br />Hỡi những ai đọc Hàn, hãy đừng quá chú tâm vào tài năng thơ có thể làm nên những bài đọc xuôi, đọc ngược theo 6 cách như "Cửa sổ đêm khuya" mà hãy lắng nghe tiếng lòng của Hàn đau đáu vọng vang trong từng câu chữ:<br /><i>Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưa<br />Trời ở trong đây chẳng có mùa<br />Chẳng có niềm trăng và ý nhạc<br />Có nàng cung nữ nhớ thương vua</i><br />Khúc cung oán sầu hận ấy là lòng đau của chính Hàn, nhập vào nỗi niềm cung nữ. Đâu phải là nỗi cô đơn thi sĩ làm dáng mà là nỗi đau thực sự của một Con Người. Con Người ấy đã từng yêu biết bao nhiêu <b style="font-style: italic; ">Mùa Xuân Chín:<br /></b><i>Trong làn nắng ửng khói mơ tan</i><br /><i>Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng</i><br /><i>Sột soạt gió trêu tà áo biếc</i><br /><i>Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang</i><br /><br /><i>Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời</i><br /><i>Bao cô thôn nữ hát trên đồi</i><br /><i>- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy</i><br /><i>Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi!<br /></i><br /><i>Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi<br />Hổn hển như lời của nước mây<br />Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc<br />Nghe ra ý vị và thơ ngây</i><br />(...)<br />Có mùa xuân nào tình tứ và ý nhị thế chăng? Hình ảnh mùa xuân tươi tắn non tơ như tâm hồn thi sĩ dạt dào bao cảm xúc lãng mạn. Có nét tương đồng giữa Hàn Mặc Tử và Lưu Trọng Lư trong cách cảm nhận Hương thơm của tình yêu với vẻ rụt rè như chàng trai mơ mộng hóa thân thành "khách xa", chiêm ngưỡng bức tranh non tơ của thiên nhiên, lắng nghe âm thanh trong vắt của "bao cô thôn nữ". Cứ xa xa mà ngắm, vậy mà đã rạo rực xuân tình trong cảm giác rất mãnh liệt vang lên thành tiếng, hiện ra thành hình: sột soạt, vắt vẻo, hổn hển, thầm thĩ... để cho lòng chàng dậy lên một nỗi "bâng khuâng" giấu mình trong hoài niệm.<br />Thế giới của Hàn sáng láng nguồn cảm xúc, linh động những cảm xúc trong một không gian luôn cựa quậy câu chữ hình ảnh, ngay cả trong những lúc tưởng như tĩnh lặng, lắng đọng nhất. Ảo và Thực như trộn hòa, không cần phải cố gắng dụng công trong ngữ âm, trong điệp từ. Với Hàn, làm thơ là để cho cảm xúc cứ thế bật lên thành lời, thành nhạc:<br /><i>Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng! Trăng! Trăng...</i><br />Hàn Mặc Tử gọi Trăng như chú mục đồng gọi nghé, để trăng hiện lên thật lung linh, huyền hồ, ma mị, bỡn cợt, trêu ngươi, rã rượi trong tuyệt vọng nhưng cũng khắc khoải bao khát vọng. Hàn có cả một Bến sông Trăng để thỏa thuê lặn ngụp, biến hóa, trửng giỡn, đê mê.<br />- <i>Ha ha! Ta đuổi theo trăng, ta đuổi theo trăng<br />Trăng bay lả tả ngả trên cành vàng...<br />- Áo ta rách rưới trời không vá<br />Suốt bốn mùa trăng mặc vải trăng...<br />- Một miệng ta trăng là trăng<br />Lòng ta là vô số gái hồng nhan...<br />- Ta nằm trong vũng trăng đêm ấy<br />Sáng dậy điên cuồng mửa máu r</i>a</div><div style="text-align: justify;">- <i>Một mai kia ở bên khe nước ngọc<br />Với sao sương anh nằm chết như trăng<br />Chẳng có một nàng tiên mô đến khóc<br />Đến hôn anh và rửa vết thương tâm</i><br />Chợt nhớ một kỉ niệm cùng Nguyễn Mạnh Quân - người bạn thân hồi còn là sinh viên điêu khắc, là người Quy Nhơn nên chọn đề tài là tượng Hàn Mặc Tử. Cả hai đã cùng lang thang trong Quy Hòa, đã nghiền ngẫm lại tập thơ của Hàn cả hàng mấy tháng trời, đã băn khoăn đi tìm một biểu tượng về Hàn: hoa cúc hay là trăng? Để rồi, bức tượng gỗ mít tạc chân dung Hàn Mặc Tử của Quân đã được chấm điểm cao tuyệt đối và được giữ lại trưng bày ở khoa Điêu khắc trường Mỹ Thuật Huế. Bức tượng bán thân được tạc cách điệu, với khuôn ngực Hàn là một khối âm mang hình vầng trăng khuyết. Vầng trăng đã được anh bạn chọn như là linh hồn, sự sống của Hàn, đã chinh phục những giám khảo điêu khắc khó tính nhất. Tôi chỉ được xem bức ảnh chụp bài thi đã rùng mình, bởi chợt nhớ câu thơ Hàn:<br />- <i>Hôm nay có một nửa trăng thôi<br />Một nửa trăng ai cắn vỡ rồi<br />Ta nhớ mình xa thương đứt ruột</i>...<br />Vầng trăng - một nửa ấy là một cảm nhận hoàn toàn khác với "Vầng trăng ai xẻ làm đôi" của Nguyễn Du, nhưng lại giống lạ kì ở phẩm chất của những kẻ trót sinh ra cùng một "nòi tình"! Nửa trăng của Hàn "ai cắn vỡ" đã hiện hữu như một biểu tượng đau thương của một hồn thơ luôn khao khát hòa nhập giữa cuộc đời:<br /><i>Ở đây sương khói mờ nhân ảnh<br />Ai biết tình ai có đậm đà?<br /></i>Thần thái của thơ Hàn là từ vầng trăng đợi chờ, vầng trăng đau thương một nửa kia. Để thành thơ, thành tình người vô lượng:<br /><i>Tôi ước ao là tôi ước ao<br />Tình tôi vô lượng sẽ dâng cao<br />Như bông trăng nở, bông trăng nở<br />Những cánh bông thơ trắng ngạt ngào</i><br />Vầng trăng khuyết ấy, trái tim đau ấy đang phiêu du ở một chốn nào, đang "chơi giữa mùa trăng" liệu có kịp về với bến sông Trăng?</div><div style="text-align: justify;">2.12.2011<br />TRẦN HÀ NAM<br /><br /></div></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-70827083958087702282011-11-22T00:25:00.000+07:002011-11-22T00:25:01.470+07:00Rèn luyện cảm xúc...<blockquote class="tr_bq">Giữ được cảm xúc cho những tác phẩm đã đọc đi đọc lại thật là một vấn đề nan giải. Nhưng nếu chịu khó rèn luyện có lẽ cũng không khó để nuôi dưỡng cảm xúc! Điều duy nhất có thể làm chính là luyện viết, tập diễn đạt! Đọc đi đọc lại một tác phẩm nào đó, sẽ có cảm hứng viết cho những suy nghĩ mới mẻ của mình! Chỉ cần dành chút thời gian cho văn chương thì văn chương không phụ. Và một điều nữa, tác phẩm văn chương sẽ có thêm nhiều ý nghĩa nếu như ta biết liên hệ với thực tế, viết qua trải nghiệm của bản thân. Mà trải nghiệm của con người thì không ngừng đầy đặn thêm cùng thời gian. Bởi thế mà mới có câu "thầy già, con hát trẻ"! Rồi sẽ đến lúc những nhu cầu diễn đạt hình thức tân kì qua đi, cái còn lại chính là độ sâu của lời văn, độ chín của tư duy.<br />
Có lẽ đây cũng chỉ mới là những phác thảo cho một cách học văn hiệu quả, và tự bóc tách chính mình, để ra đề cho mình viết, cho siêng năng hơn, và bớt chai lì!</blockquote><div style="text-align: justify;">***<br />
Tiếp tục tản mạn văn chương, xung quanh <b>Đời Thừa</b> của Nam Cao - một tác phẩm từng là nỗi ám ảnh những ngày đầu đi dạy. Trải nghiệm bằng tâm thế hiện giờ, xem thử lòng mình có khác!<br />
Hộ là một nhà văn - một nhân vật mà Nam Cao gửi gắm chính mình trong đó rất nhiều. Những trăn trở về nghề nghiệp cũng là nỗi niềm đắng chát trước hiện thực và sự trăn trở của chính Nam Cao trên hành trình khát vọng của mình. Thời Nam Cao, danh xưng nhà văn thật cao quý, và ông đã thổi vào trong nhân vật của mình khát vọng sống nhân đạo và viết nhân đạo. nhân vật bị đặt giữa những xung đột nghệ thuật và cuộc sống, những suy tư giằng xé làm thế nào để được sống đúng là mình, không mang mặc cảm sống thừa. Bi kịch ấy chỉ có được ở những cây bút có lương tri, lương năng. Thời nay, khi các giá trị thực dụng lên ngôi, không biết cuộc sống có bao người như Hộ? Và giả sử Nam Cao tiếp tục phát triển những suy tư của mình về Hộ, thì liệu một khi nhà văn trải qua quá nhiều thực tế đắng chát, anh ta có còn ắp đầy giọt nước mắt ân hận, có còn nghiến răng tự rủa xả mình? Câu chuyện về Hộ, chuyện đời của Hộ dành cho những ai ôm hoài bão cháy bỏng về văn chương, không quá đề cao nghệ thuật tối thượng để tách rời khỏi những nhu cầu cơ bản nhất của đời sống cơm áo gạo tiền. Những mong làm một cái gì thật lớn lao, nhưng chỉ lo cơm áo gạo tiền đủ mệt óc - điều Nam Cao trăn trở ấy có lẽ không giới hạn trong thời ông sống mà là chuyện của muôn đời. Có thể ứa nước mắt vì thấy rằng giấc mộng viết tác phẩm "vượt lên trên mọi bờ cõi và giới hạn, là tác phẩm chung cho cả loài người" ở một xã hội rẻ rúng văn chương thì chỉ là một giấc mơ không bao giờ thành hiện thực. Và như vậy, nhà văn Việt Nam chân chính mãi mãi lâm vào bi kịch. Truyện Nam Cao lớn vì mổ xẻ những điều vặt vãnh của cuộc sống một cách thấu đáo, không đại ngôn bốc đồng như những cây bút thích nói những điều to tát nhưng chuyển tải thông điệp cuộc sống bé con con. Có bao người khi ngồi trước trang giấy, cảm thấy mệt mỏi vì những áp lực cuộc sống biến mình thành kẻ vô tích sự, một người thừa như Hộ? Có lẽ trong các truyện của Nam Cao về đề tài trí thức, đây là một trong những tác phẩm nói về giá trị của tiền một cách có lý. Tiền bạc và Hạnh phúc với một nhà văn nghèo "có cả một gia đình phải chăm lo" dường như vận hành theo một chu trình trái ngược nhau. Nam Cao còn chỉ ra cả những nguyên nhân chủ quan làm nên bi kịch của Hộ là thói bốc đồng nghệ sĩ, căn bệnh sĩ khiến cho trong phút chốc tiền bạc không cánh mà bay theo những mơ ước viển vông xa vời và những lời đao to búa lớn. Những "văn sĩ" thời nay khi coi văn chương là một trò chơi, một cuộc chơi có thể kiếm cho họ rất nhiều tiền liệu có bĩu môi trước một anh Hộ của một thời không xa lắm? Sự nhạy cảm của một nhà văn đã khiến cho Nam Cao sau này đã viết truyện <b>Đôi Mắt</b> để nói về dạng "văn sĩ kiêm tay chợ đen" qua nhân vật Hoàng - một đối cực với Hộ của <b>Đời Thừa</b>. Nghĩa là Nam Cao trung thành với tín điều đã xác định "có ai giàu có bạc vạn đem đổi lấy cái khổ thì vị tất đã đổi của mình". Cái khổ của sự sáng tạo với Nam Cao dường như không song hành với tiền bạc như nước. Và nhà văn khi để đồng tiền chi phối thì văn chương dường như cũng nhạt đi. Hộ là một mẫu hình trí thức theo quan niệm Nam Cao - thuần túy không pha tạp chất con buôn của những tay đầu cơ chữ nghĩa và đánh đĩ văn chương. Bởi thế nhân vật cũng là một cảnh tỉnh với những người cầm bút.<br />
11.2011<br />
T.H.N</div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-48628071475837333322011-11-11T02:03:00.002+07:002011-11-11T02:06:00.452+07:00Thử vài đoạn phân tích văn theo nhiều phong cách...<div style="text-align: justify;">Phân tích văn có qui tắc nhưng cũng rất ngẫu hứng! Điều quan trọng là không để cho cảm xúc bị chai, điều này thật khó với những giáo viên dạy lâu năm, để cho thao tác phân tích dần dần đi vào lối mòn! Nếu không luyện viết, lâu ngày sẽ đến lúc bị rơi vào trạng thái như một cái máy, lặp đi lặp lại một vài giọng điệu phân tích.<br />
Rảnh quá, không làm gì cho tập trung, lại bị cuốn vào hành trình lang thang mạng, nên quyết định dành thời gian còn thức này, viết tập vài đoạn phân tích, cho đỡ nhàm! Vì là ngẫu hứng, nên sẽ không coi đây là chuẩn mực cho ai cả, mà chỉ là kiểm tra khả năng viết của chính mình. Có thể trong quá trình viết, nổi hứng viết hài một tí cũng chả sao, coi như là cách xả xì trét.<br />
<b>Trước hết là tự ra đề cho mình: Chọn một đoạn văn trong trích đoạn VỢ CHỒNG A PHỦ của Tô Hoài diễn tả tâm trạng của Mị trong đêm cắt dây trói cứu A Phủ.</b></div><blockquote class="tr_bq"><b><i>Về các ý sẽ phân tích:</i></b><b><i>- Sự đối lập không gian và con người: Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn --> Mị ra sưởi lửa, chỉ biết chỉ còn với ngọn lửa >< tâm hồn lạnh băng, đầy bóng tối bi kịch </i></b><b><i>- Phân tích trong tương quan từng đoạn văn, theo tiến trình: </i>Ngọn lửa sưởi bùng lên - ngọn lửa bập bùng - đám than vạc hẳn lửa - trong nhà tối bưng - trời tối lắm <--> MỊ: nhìn - thản nhiên (A Phủ có là cái xác chết cũng vậy) --> lé mắt nhìn "dòng nước mắt chảy xuống hai hõm má đã xám đen" của A Phủ - đồng cảm, bất bình (nghĩ đến người đàn bà bị trói đến chết - Chúng nó thật độc ác - A Phủ cũng sẽ chết đói, chết đau, chết rét, phải chết) --> Mị nghĩ mình bị trói thay cũng không sợ --> (A Phủ nhắm mắt, thở phè từng hồi) cắt dây trói, hoảng hốt giục A Phủ chạy --> đứng lặng trong bóng tối --> chạy theo A Phủ - tự giải phóng chính mình, cắt sợi dây trói vô hình).</b></blockquote><br />
<b>BẮT ĐẦU CHỌN VÀ VIẾT ĐOẠN PHÂN TÍCH MỘT Ý TRONG ĐOẠN TRÍCH:</b><br />
<div style="text-align: justify;"><b>1. Tô Hoài dựng lên một trường đoạn tâm lý nhân vật đầy xung đột, trong đoạn trích điển hình về Mị trong "những đêm mùa đông trên núi cao thật dài và buồn" với sự đối lập Ánh Sáng - Bóng Tối. Bóng tối của hiện thực và Ánh sáng của tâm hồn! Hai chu trình vận động khách quan và chủ quan trái chiều nhau. "Ngọn lửa sưởi" là chi tiết nghệ thuật đắt giá, càng lúc càng lụi dần đi và cuối cùng chỉ còn lại một bóng tối mênh mông cả trong nhà lẫn ngoài nhà. Nhưng có một ngọn lửa khác của tình thương, lòng căm hận, sức phản kháng cứ nhen nhóm dần lên trong lòng Mị, dẫn đến quyết định táo bạo của cô cắt dây trói cứu A Phủ và tự cứu lấy chính mình. Qua đoạn trích, ta nhận ra khát vọng sống, khát vọng tự do vẫn âm ỉ trong lòng Mị, và tạo nên sự phục sinh tâm hồn của cô. Đó cũng là dụng ý nghệ thuật của nhà văn, chứa đựng tư tưởng nhân đạo sâu sắc, lời khẳng định cho vẻ đẹp và sức sống tâm hồn Mị bộc lộ trọn vẹn. Tình thương của Mị làm nên sức mạnh. Thương người và thương cả chính mình, không có gì trọn vẹn hơn là phải hành động để cứu người và tự cứu chính mình. Đó cũng là bức thông điệp chứa đựng cảm hứng lãng mạn, chất thơ trong cảnh vật và con người Tây Bắc qua ngòi bút Tô Hoài.</b></div><div style="text-align: justify;"><i>2. Đọc đoạn trích về tâm trạng của Mị trong đêm cắt dây trói cứu A Phủ, chắc hẳn lòng chúng ta còn mang theo bao ám ảnh về hình tượng nhân vật trong tương quan với ngọn lửa sưởi. Người con gái tài hoa xinh đẹp tự do mà cuộc sống hiện tại chìm đắm trong tủi nhục câm lặng, ngỡ như tê liệt mọi giác quan, cảm xúc đã đi đến một quyết định táo bạo, dũng cảm khi cắt đi sợi dây trói thòng lọng bóp nghẹt sự sống của chàng trai A Phủ và tự cắt sợi thòng lọng định mệnh "bóng ma nhà thống lý" ám ảnh trong tâm hồn. Làm sao mà không rưng rưng xúc động trước sự hồi sinh kì diệu như cây khô đâm chồi, gương vỡ lại lành của Mị? Cái nhìn của cô đã được nhà văn khắc họa bằng tất cả tài nghệ miêu tả của một cây bút bậc thầy, chứa đựng biết bao nhiêu uẩn khúc tâm trạng, bùng cháy thành ngọn lửa của tình thương yêu và quyết tâm hành động cứu người cứu mình! Tâm hồn cô từ chỗ bị phong tỏa trong bóng tối mịt mùng của định mệnh - gắn chặt với sự giám sát theo dõi của "con ma nhà thống lí" - nhen nhóm dần một ngọn lửa tình thương, từ chỗ âm ỉ đến chỗ bùng phát mãnh liệt. Ngọn lửa ấy làm khô đi "dòng nước mắt lăn xuống hai hõm má đã xám đen lại" của A Phủ, thiêu đốt sợi dây trói bạo quyền ma mị bó rịt lấy cuộc đời của chính cô. Quá trình phát triển tâm lí của Mị diễn ra hết sức tự nhiên và chân thật, mộc mạc đã cất lên thành tiếng trong những lời trần thuật nửa trực tiếp, từ chỗ "thản nhiên" trong cái nhìn dửng dưng vô cảm đến chỗ thổn thức nghĩ về bất hành đời mình và xót xa cho nỗi oan ức của chàng trai trẻ đang uất hận thấy cái chết từ từ đến với mình, để rồi tiếp thêm cho cô sức mạnh vượt qua nỗi sợ hãi mơ hồ tìm đến con đường giải thoát, hướng về tự do, tìm lại sự sống đích thực cho chính mình. "Chất thơ vời vợi bay lên từ cảnh sắc và con người Tây Bắc" chính là khát vọng mãnh liệt của người phụ nữ tích tụ trong trái tim để bùng lên phá tung màn đêm dày đặc của hiện thực, hướng về ánh sáng tự do, sống một cuộc đời mới đúng nghĩa. Mị - con người tự ý thức! Mị - con người vượt lên chính mình! Mị - tất cả sự thương yêu trân trọng của nhà văn dành cho con người.</i><br />
3. Ta đã thấy gì ở Mị? Con người lạnh lùng vô cảm làm sao! Ta bị trói đứng nơi góc cột, phải chăng em "thản nhiên" vì cảnh tượng này đâu có xa lạ với em? Mắt ta mở trừng trừng trong tuyệt vọng, nhưng soi vào mắt em ta chỉ thấy vô hồn! Ngọn lửa sưởi kia ơi, liệu có sưởi được trái tim em đang băng giá? Cú đạp của thằng A Sử làm ta sôi sục trái tim hào hiệp, nhưng ta đành bất lực nhìn em tiếp tục ngồi dậy trong lặng câm "chỉ biết chỉ còn ở với ngọn lửa". Chả lẽ nhà thống lí Pá Tra đã làm em thành gỗ đá mất rồi sao?</div><div style="text-align: justify;">Ồ, em lé mắt nhìn sang ta!!! (<i><b>Có phải là em bị mắt lé</b></i>!!!???) Em vẫn còn thấy sự hiện diện của ta sao? Dẫu chỉ là một chút thoáng qua... Em có thấy dòng nước mắt của ta đang chảy? Ta kiệt sức rồi, hõm má ta đã xám đen! (<b><i>Hmm, thằng thống lí Pá Tra mất dạy nó trói và bỏ đói ta không cho ăn uống gì cả!</i></b>). Em nghĩ gì hả Mị? Có phải là em nghĩ về ngày em bị trói đến gục ngã, nghĩ về những người đàn bà bị trói đến chết cũng ở góc nhà này! Chúng nó thật độc ác phải không em! Ta làm gì nên tội? Tại sao ta phải chết, khi ta đang còn muốn sống! Nhưng trời ơi, sợi dây trói thít vào thịt da ta như có lửa xát vào tận xương tủy. Ta...ta... không thể tự cứu được mình rồi! (<b><i>Biết thế hôm đó ta chạy quách cho xong, có các vàng ta cũng không tự tay đóng cọc trói mình để giờ đây ta nhận ra sự ngu muội của mình, nó coi ta còn thua con bò nhà nó!!! Đúng là ta ngu như bò!</i></b>) [HE HE, NỔI MÁU TÀ LÊN PHÂN TÍCH THEO ĐIỂM NHÌN NHÂN VẬT A PHỦ XẢ STRESS TRƯỚC KHI ĐI NGỦ! 2 H SÁNG RỒI! NGỦ THÔI! LÚC NÀO CÓ HỨNG LẠI TIẾP TỤC!]</div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-14535504805775873052011-09-28T19:10:00.000+07:002011-09-28T19:10:59.096+07:00Nghị luận xã hội: Yêu quê hương<style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Tahoma;
panose-1:2 11 6 4 3 5 4 4 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:1627421319 -2147483648 8 0 66047 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin:0in;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
p.MsoHeader, li.MsoHeader, div.MsoHeader
{margin:0in;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
tab-stops:center 3.0in right 6.0in;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
p.MsoFooter, li.MsoFooter, div.MsoFooter
{margin:0in;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
tab-stops:center 3.0in right 6.0in;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
p.MsoAcetate, li.MsoAcetate, div.MsoAcetate
{mso-style-noshow:yes;
margin:0in;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:8.0pt;
font-family:Tahoma;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
@page Section1
{size:8.5in 11.0in;
margin:56.7pt 28.35pt 56.7pt 70.9pt;
mso-header-margin:.5in;
mso-footer-margin:.5in;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>LẬP DÀN Ý VÀ BÀI VIẾT CHO ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI TRONG NGỮ VĂN 11 <o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<b>Đề 3</b>: Từ các bài thơ <i>Đây thôn Vĩ Dạ, Đây mùa thu tới, Thơ duyên, Tràng giang, Chiều xuân</i>…hãy viết bài văn trình bày <span style="color: blue;">quan niệm của anh (chị) về lòng yêu quê hương</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
DÀN Ý :</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
I. Mở bài: Giới thiệu các bài thơ, nêu quan niệm về lòng yêu quê hương</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
II. Thân bài:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
A. Tổng: </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
1. Khái quát nội dung lòng yêu quê hương qua các bài thơ</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
2. Thế nào là yêu quê hương?</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
B. Phân:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
1. Những biểu hiện của lòng yêu quê hương</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
2. Phê phán quan niệm chật hẹp về lòng yêu quê hương</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
C. Hợp:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
1. Tổng quát lòng yêu quê hương - đất nước</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
2. Liên hệ bản thân, rút ra bài học</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
III. Kết bài:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ý nghĩa lòng yêu quê hương</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Bài viết:<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in;">
Đã có thời trong xã hội chúng ta quan niệm một cách đơn giản về lòng yêu quê hương chỉ gắn với tình cảm công dân, ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc. Vì vậy những bài thơ lãng mạn trong phong trào Thơ Mới được xem là tiếng nói tình cảm cá nhân ủy mị, tiêu cực. Tuy nhiên, cùng với những thành quả đổi mới đất nước, những tác giả tác phẩm lãng mạn được đưa vào trong chương trình phổ thông. Tiếp xúc với các tác phẩm của Hàn Mặc Tử, Xuân Diệu, Huy Cận, Anh Thơ, chúng ta chợt nhận ra lòng yêu quê hương có nội dung phong phú đa dạng hơn nhiều. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b> </b>Những bài thơ gắn với tiếng nói cá nhân vẫn ẩn bên trong một tình cảm yêu nước kín đáo, bộc lộ qua tình yêu với con người, cảnh vật, quê hương. Hình ảnh quê hương đất nước hiện lên trong các bài thơ đem lại những cảm nhận rất riêng nhưng lại rung cảm bao thế hệ độc giả. Một địa danh thôn Vỹ đi vào nỗi nhớ, gắn kết ân tình với xứ Huế trong <i>Đây thôn Vỹ Dạ</i> của Hàn Mặc Tử, làm ta yêu hơn cái trong trẻo nắng hàng cau, cái huyền ảo của bến sông Trăng, cái bâng khuâng sương khói mờ nhân ảnh của mảnh đất cố đô. Không gian của buổi chiều thu cho đôi lứa tìm đến nhau trong <i>Thơ Duyên</i> cũng khiến ta cảm nhận sắc thái thiên nhiên hoà hợp quấn quít trên cây cỏ, chim muông, trên con đường nhỏ nhỏ, sắc nắng trở chiều, màu mây biếc và bâng khuâng với “con cò trên ruộng cánh phân vân”. Ta ngỡ ngàng khi phát hiện những vui buồn của con người gửi cả vào trong sắc thái mùa thu ở <i>Đây mùa thu tới, </i>một rặng liễu, một sắc “áo mơ phai dệt lá vàng”, “nàng trăng tự ngẩn ngơ”, những hình ảnh mùa thu rất quen và rất lạ được nói lên qua hồn thơ say đắm của Xuân Diệu. Quê hương còn hiện lên qua nỗi buồn mang tầm vóc vũ trụ, của chàng thi sĩ Huy Cận đứng trên quê hương mà vẫn cảm thấy “thiếu quê hương”, chuyển tải bao tâm sự nỗi niềm của người dân mất nước, khi đối diện <i>Tràng giang:</i> nỗi “sầu trăm ngả” lan toả trên sóng nước, con thuyền, cành củi, cánh bèo, “sông dài trời rộng bến cô liêu” kết lại thành nỗi niềm “lòng quê dợn dợn vời con nước – không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà” gợi dậy tình yêu giang sơn Tổ quốc. Quê hương còn đẹp giản dị trong <i>Chiều xuân </i>của Anh Thơ, làng quê Việt Nam đẹp một cách nao lòng trong cỏ xanh, mưa xuân, đàn bò đủng đỉnh, cô yếm thắm…qua những rung cảm trong trẻo của tâm hồn thiếu nữ. Tất cả những bài thơ ấy viết về con người, cảnh vật, làng quê…đều gặp nhau ở một điểm: tình cảm yêu nước kín đáo.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Từ những bài thơ ấy, ta chợt hiểu ra yêu quê hương trước hết phải là yêu thương gắn bó với mảnh đất – con người quê hương, biết rung động trước những vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước, vui buồn với vận mệnh dân tộc. Tình yêu quê hương bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt hàng ngày, những tình cảm đôi lứa, tình yêu sự gắn bó với gia đình, làng quê, đó là tình cảm trong sáng nhất, cao cả và góp phần làm thanh lọc tâm hồn con người. Đó cũng là tình cảm gắn kết cá nhân với cộng đồng, tạo nên sự đồng cảm, sự lắng đọng sâu sắc và thường trực trong trái tim con người. Chính sự gắn kết ấy làm nên sức mạnh đoàn kết dân tộc, thành ý chí bất khuất, sức mạnh chiến đấu, quyết tâm bảo vệ đất nước, đánh đuổi ngoại xâm, ý thức xây dựng đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nếu chỉ hiểu đơn giản yêu quê hương là tình cảm công dân, với ý thức trách nhiệm đặt lên hàng đầu mà không quan tâm giáo dục tình yêu ấy bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt thì tâm hồn con người sẽ trở nên chai sạn biết bao. Chưa kể rằng, có những kẻ hô hào khẩu hiệu, nhưng thực tế lại sống giả tạo. Không thể yêu đất nước, yêu dân tộc mà không xuất phát từ tình cảm yêu mến, gắn bó với nơi chôn nhau cắt rốn, gia đình, làng xóm, yêu những con người gần gũi quanh ta. Đúng như Tố Hữu nói: “Ôi Tổ quốc ta yêu như máu thịt – Như mẹ cha ta, như vợ như chồng”, mở rộng ra tình cảm ấy còn là tình yêu đôi lứa, là cơ sở để “người yêu người, sống để yêu nhau”. Tình yêu ấy không hẳn chỉ thể hiện qua hành động đứng lên đánh lại kẻ thù, mà trước tiên phải xuất phát từ nỗi đau buồn khi nước mất nhà tan, nỗi uất nghẹn khi quê hương bị kẻ thù giày xéo. Không thể có tình yêu dân tộc chung chung nếu không xuất phát từ tình yêu con người cụ thể. Từ nhận thức đến tình cảm, từ suy nghĩ đến hành động luôn thường trực tình cảm yêu quê hương đất nước. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bản thân mỗi học sinh chúng ta cũng phải luôn xác định quan niệm đúng đắn về lòng yêu quê hương, bằng cách luôn trau dồi tu dưỡng những tình cảm nhân văn, phải sống đẹp với mọi người, biết rung động trước cái đẹp cuộc sống quanh ta. Khi còn là học sinh, biết yêu mến con người và mảnh đất mà ta đang sống, đang tiếp xúc hàng ngày, biến tình cảm thành hành vi ứng xử hàng ngày, có mục đích, có hoài bão vun trồng tài năng để sau này cống hiến cho đất nước, thiết tưởng cũng là ươm mầm cho lòng yêu quê hương đất nước ngày càng phát triển bền vững hơn.</div>
<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-15798127758091502422011-04-20T00:37:00.000+07:002011-04-20T00:37:59.219+07:00Hình ảnh kỉ niệm cùng gia đình Áo Trắng<embed type="application/x-shockwave-flash" src="https://picasaweb.google.com/s/c/bin/slideshow.swf" width="600" height="400" flashvars="host=picasaweb.google.com&hl=en_US&feat=flashalbum&RGB=0x000000&feed=https%3A%2F%2Fpicasaweb.google.com%2Fdata%2Ffeed%2Fapi%2Fuser%2Ftrannambd%2Falbumid%2F5596583363799959073%3Falt%3Drss%26kind%3Dphoto%26hl%3Den_US" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer"></embed><br />
Tham dự lễ ra mắt tập Thơ tình duyên hải miền Trung tại Phú Yên và giao lưu Gia đình Áo Trắng Quy Nhơn với Đoàn Thạch Biền tại Bình Định<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-78046147004911376342011-04-07T12:59:00.002+07:002011-04-07T12:59:26.819+07:00Ấn tượng Cần Thơ<embed type="application/x-shockwave-flash" src="https://picasaweb.google.com/s/c/bin/slideshow.swf" width="600" height="400" flashvars="host=picasaweb.google.com&hl=en_US&feat=flashalbum&RGB=0x000000&feed=https%3A%2F%2Fpicasaweb.google.com%2Fdata%2Ffeed%2Fapi%2Fuser%2Ftrannambd%2Falbumid%2F5592709822075586193%3Falt%3Drss%26kind%3Dphoto%26hl%3Den_US" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer"></embed><br />
Hình ảnh Cần Thơ trong chuyến dẫn học sinh đi thi học sinh giỏi Olympic toàn miền Nam tại Cần Thơ: đi du thuyền trên sông Hậu thăm chợ nổi và miệt vườn - vườn Mận!<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-20263878668422180842011-04-01T21:02:00.000+07:002011-04-01T21:03:30.514+07:00Với tôi, Trịnh Công Sơn...<span class="Apple-style-span" style="color: rgb(51, 51, 51); line-height: 16px; "><span class="Apple-style-span" ><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Có lẽ tôi bắt đầu biết nghe nhạc Trịnh từ cuối thời phổ thông và suốt những năm tháng học Đại học. Tôi tự hào vì ông là sinh viên trường Đại học Sư phạm Quy Nhơn, vì vậy khi nghe những Biển Nhớ, Hạ Trắng...tôi cứ cố hình dung ông viết ở nơi nào trong khuôn viên của trường Đại học! </p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Cũng lạ, chẳng hiểu sao những năm 86 - 90 quán xá lại nhiều băng Khánh Ly hát đến thế, có điều thời đó còn nhầm lẫn khi Khánh Ly hát Trầm Tử Thiêng mà cũng nghĩ đó là Trịnh! Cũng phải thôi, vì chúng tôi đâu có sinh ra và lớn lên ở miền Nam, đâu có dịp tiếp xúc hết với gia tài của Trịnh. Còn nhớ ở Quán cà phê Kem - Biên Cương ngồi nghe và hình dung qua những ca khúc Da Vàng: "Đại bác đêm đêm dội vào thành phố, người phu quét đường dừng chổi lắng nghe...", thương cho đất nước và con người Việt Nam phải chịu cảnh đạn bom khốc liệt quá lâu! Và cảm nhận nỗi đau của người nghệ sĩ qua lửa đạn chiến chinh!</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Còn nhớ những khoảnh khắc hàng giờ liền ngồi thiền nghe nhạc Trịnh, cảm nhận qua màn mưa những lời thủ thỉ "...mưa vẫn mưa bay qua miền đất rộng - Ngày sau sỏi đá vẫn cần có nhau..."! Nhạc Trịnh nghe vào những ngày mưa buồn thật, nhưng lại thấy lòng trong trẻo lạ! Có khi đi chơi vào Gành Ráng hay Quy Hòa, gặp hôm nắng đẹp là lại nghêu ngao: "Gọi nắng, trên vai em gầy, đường xa áo bay, nắng qua mắt buồn, lòng hoa bướm say..."</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Rồi mưu sinh mỏi mệt, thành công và thất bại trong cuộc sống cũng nhiều, lại tìm đến Trịnh như một nguồn an ủi, như tìm chút động viên. Còn nhớ, khi trải qua cảm giác ê chề vì bị sỉ nhục (dù rằng là thông tin sai), cả một đêm nghe đi nghe lại không chán bài hát "Tôi ơi, đừng tuyệt vọng" qua giọng ca của chính ông, và nhận lời an ủi của anh bạn cùng trường đang học bên kia bờ đại dương, thấy lòng vơi phiền muộn rất nhiều. Và như phép màu, qua 1 giờ đêm, từ nỗi tủi nhục biến thành niềm hạnh phúc vô bờ khi thông tin được đính chính. Lại có cảm giác Trịnh như đã đến bên mình, dịu nhẹ vỗ về...</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Và còn bao lần nghe Trịnh, trong cảm giác lòng thắt lại vì thương những cảnh ngộ thiệt thòi, những số phận trớ trêu. Lúc ấy, lại vang lên lời hát như nhắn nhủ: "Sống trong đời sống, cần có một tấm lòng. Để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi..."</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Vâng, để gió cuốn đi....</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Thấm thoắt đã 10 năm. Ngày ấy, ngồi tại trường, đúng ngày Cá tháng Tư, đọc tin trên báo cứ ngỡ ngàng sửng sốt như một trò đùa. Tạo hóa thật nghiệt ngã chọn đúng ngày Cá để đón Trịnh về...Đến nỗi, khi đưa thông tin nóng lên mạng home.vnn.vn mình còn bị mắng: đùa gì mà ác thế! Và hơn 10 ngày sau, khi có mặt tại Sài Gòn, mình đã đến quán Sài Gòn Xanh dự một đêm tưởng niệm Trịnh thật đặc biệt do nhóm bạn ở Quãng Ngãi tổ chức. Hôm đó, đã hát như lên đồng liên khúc "Cát Bụi - Tình Xa", dù còn có chút vấp váp nhưng cũng đủ cho cảm nhận nỗi bàng hoàng: Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi. Ôi, cát bụi mệt nhoài, mặt trời soi một kiếp rong chơi(...) Bao nhiêu năm làm kiếp con người, chợt một chiều tóc trắng như vôi, lá úa trên cao rụng đầy, cho trăm năm vào chết một ngày (...) Ngày tháng nào, đã ra đi khi ta còn ngồi lại, cuộc tình nào đã lên khơi ta còn mãi nơi đây. Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ. Ôi những dòng sông nhỏ, lời hẹn thề là những cơn mê...</p><p style="text-align: justify; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; line-height: 1.5em; ">Thấm thoắt đã 10 năm, nhạc Trịnh vẫn còn làm ta nhớ bao ngày tháng đã đi qua, dù cho "mệt quá đôi chân này, tìm đến chiếc ghế nghỉ ngơi". Nhạc Trịnh vẫn vang ngân, "dù vắng bóng ai, dù vắng bóng ai..."</p></span></span><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-71840783531761819652011-02-28T01:22:00.004+07:002011-02-28T01:30:20.352+07:00Thơ Trần Hà Nam treo tại Nhạn Tháp (Phú Yên)<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://3.bp.blogspot.com/-QbaalysmKWc/TWqXS0ybpVI/AAAAAAAAEJc/w1XIiAmuig0/s1600/DSCF0671.JPG"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 300px; height: 400px;" src="http://3.bp.blogspot.com/-QbaalysmKWc/TWqXS0ybpVI/AAAAAAAAEJc/w1XIiAmuig0/s400/DSCF0671.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5578437438115390802" /></a><br /><span class="Apple-style-span" >Nhạc sĩ Nguyễn Gia Thiện đi Phú Yên dự ngày thơ, đã chụp được bài thơ treo trên đường lên núi Nhạn Tháp của Trần Hà Nam! Một kỉ niệm đẹp và anh đã gửi cho tôi những bức ảnh này!</span><div><span class="Apple-style-span" >Ảnh 1: Bài thơ SEN VÀ BÙN</span></div><div><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" >Ảnh 2: Nhạc sĩ Nguyễn Gia Thiện bên bài thơ trên đường lên núi Nhạn</span><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/-cYcLUHdFYVs/TWqXv5Ggv4I/AAAAAAAAEJk/_lzg14TRAW8/s1600/DSCF0667.JPG"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 300px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-cYcLUHdFYVs/TWqXv5Ggv4I/AAAAAAAAEJk/_lzg14TRAW8/s400/DSCF0667.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5578437937489559426" /></a><br /></span><br /></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-16235476445931635352011-01-20T21:22:00.001+07:002011-01-20T21:23:01.492+07:00LẠM BÀN VỀ PHẦN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC TRONG ĐỀ THI HSG QUỐC GIA NGỮ VĂN 2011<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_xqdairUwi3I/TThFAgiFWwI/AAAAAAAACLE/SE1VYN5unQA/s1600/dehsgqgvan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/_xqdairUwi3I/TThFAgiFWwI/AAAAAAAACLE/SE1VYN5unQA/s400/dehsgqgvan.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><br />
Đề cho : Mỗi hình tượng nhân vật phụ nữ thực sự <b>thành công</b> bao giờ cũng là <i>kết quả của sự phát hiện sâu sắc về nữ tính.</i> Và yêu cầu phân tích <i>một số tác phẩm</i> từ VHDG đến văn học hiện đại để làm <i>sáng tỏ nhận định</i>. Một đề văn như thế này, xác định rõ khái niệm đã đổ máu mắt, huống chi phải làm một tập hợp từ cả hai bộ phận văn học, phải làm sao bao quát cả văn đến thơ, kịch... và phải giải quyết gói gọn trong khoảng thời gian nhiều nhất là 150 phút (bời lẽ câu NLXH 8 điểm cũng không thể viết dưới 30 phút được!) trong tổng thời gian 180 phút.</div><div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Thực ra khái niệm tính nữ trong văn chương đã râm ran từ những năm bắt đầu có sự chuyển mình, đổi mới văn học sau 1986. Tuy nhiên, nâng tầm lên một vấn đề có ý nghĩa lí luận thì lại không phải là dễ dàng. Chưa kể khái niệm về "nữ tính" như đề ra có đòi hỏi phải giới hạn trong văn học Việt Nam hay không? Nữ tính là vấn đề dân tộc hay vấn đề nhân loại? Nghĩa là ngay từ đầu phạm vi của đề ra đã không chuẩn mực. Bởi lẽ với học sinh giỏi chưa từng có giới hạn chỉ học phần Văn học Việt Nam, mà ngay trong các chuyên đề chuyên sâu cũng có học phần văn học nước ngoài. Nếu giới hạn trong phạm vi lí luận lại càng nên lấy các tác phẩm văn học nước ngoài làm chuẩn mực (điều này chắc chắn khỏi phải bàn cãi vì các học giả của chúng ta cho đến các nhà văn vẫn quen truyền thống lấy văn chương nước ngoài Đông Tây Kim Cổ làm chuẩn mực).</div><div style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Còn ra đề kiểu chấp nhận cho các em nói chung chung, đại khái: thật sự thành công nghĩa là tác phẩm phải đạt đến giá trị Chân - Thiện - Mĩ... Nữ tính là tập hợp Công - Dung - Ngôn - Hạnh; phụ nữ phải là người bà, người mẹ, người vợ, người chị, người em gái, người tình... thì chắc chắn sẽ không tránh khỏi cách nhìn phiến diện. Còn đòi hỏi các em phải nắm vững các khái niệm "nữ tính", "mẫu tính" thì e rằng các em khỏi cần học Đại học làm gì mà học thẳng lên thạc sĩ, tiến sĩ!!! Còn trình độ phổ thông thì đưa ra khái niệm này quả thật giống như đánh đố nhau! Tôi dám đoan chắc ở 63 tỉnh thành, đưa đề này cho các giáo viên dạy chuyên cự phách làm, đố ai dám bảo đảm mình đã trình bày thật sự rõ ràng khái niệm "nữ tính", dám cam đoan chỉ qua "một số tác phẩm" từ VHDG đến VHHĐ mà làm "sáng tỏ nhận định" được! Và tôi cũng vui lòng làm một giám khảo chấm bài của học sinh nào đạt giải Nhất của kì thi lần này mà đạt điểm tối đa còn tồn tại vô số những lỗi kiến thức! Bởi lẽ toàn bộ những tiêu chí của đề đều không đạt đến chuẩn mực cần phải có của một đề mở.</div><div style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Đề mở này có hai hướng giải quyết: theo hướng lấy <i>hình tượng phụ nữ </i>làm chuẩn thì phải bắt đầu từ khái niệm <i>hình tượng văn học</i> để hình thành tiêu chí cho <i>hình tượng phụ nữ</i>; hướng thứ hai là xem như một đề lí luận văn học, lấy cơ sở là hình tượng phụ nữ để làm rõ khái niệm <i>nữ tính </i>trong văn học. Nhưng dù giải quyết theo hướng nào thì cũng không trọn vẹn bởi lẽ yêu cầu <i>phân tích để làm sáng tỏ</i> không chuẩn! Nếu lấy điểm xuất phát là "Văn học dân gian" thì phải có mệnh đề tiếp theo là "đến Văn học viết" thì mới bảo đảm tính khái quát tổng hợp của đề. Còn yêu cầu như đề này thì dẫn chứng không thể là "một số" (được hiểu ngầm là từ 2 trở lên) mà bắt buộc phải có Văn học dân gian - Văn học hiện đại! Mà như vậy thì sẽ thiếu sức bao quát! Vì mỗi bộ phận văn học, mỗi khuynh hướng, mỗi trào lưu, mỗi giai đoạn văn học lại có những chuẩn mực riêng về nữ tính, không thể đánh giá toàn diện được! Chưa kể là dẫn chứng hoàn toàn có thể lựa chọn cả VHDG nước ngoài, VHHĐ nước ngoài (nàng Sita trong Ramayana hay Phăngtin trong đoạn trích Người cầm quyền khôi phục uy quyền - <i>Những người khốn khổ</i> đều đạt đến phẩm chất của hình tượng văn học thật sự thành công!).</div><div style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Một đề ra không chuẩn như vậy, sẽ không thể tìm ra những bài văn thực sự hay! Và người ra đề chưa đủ tầm bao quát và hình dung không nổi thực trạng học sinh giỏi Văn sẽ phải khổ sở như thế nào với kiểu đánh đố này!</div><b><span style="font-size: 12pt;">Trần Hà Nam</span></b><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-66013291962691397632011-01-13T22:10:00.000+07:002011-01-13T22:10:54.183+07:00HẠT BỤI NÀO...<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_xqdairUwi3I/TS8Vy9VE5dI/AAAAAAAACHI/PWi_h5OmkxM/s1600/B%25C3%258CA+VO+NGOC+THO+CHINH+THUC.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> </w:Compatibility> <w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="http://img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" /> <style>
st1\:*{behavior:url(#ieooui) }
</style> <![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style> <![endif]--> </a></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span>Không hiểu sao khi đọc xong tập thơ thứ ba của Võ Ngọc Thọ - Hạt Bụi và Hoa Quỳnh – tôi lại chợt nhớ lời hát của Trịnh Công Sơn: <i>hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi…</i>, phải chăng vì cả hai hình tượng anh dùng đặt tên cho tập thơ này đều gợi về một cái gì rất nhỏ bé,mong manh, ngắn ngủi trong cảm nhận về sự sống, đời người?</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span>Từ bài thơ mở đầu đã mang theo ám ảnh về một đường tàu – định mệnh, dù rằng anh nói về một vấn đề lớn lao:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span><i>Có vẻ như con tàu đã vào đúng đường ray độc nhất</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>người lái tàu quá thuộc những lời răn</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Có vẻ như ga vắng khách</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>mà người tiễn, nhân viên đường sắt thì đông</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Có vẻ như đoàn tàu đang bị lỗ</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>nhưng những người ăn theo thì giàu sụ…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>(<b>Có vẻ như…</b>)</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span>Tôi nhận ra những bài thơ gần đây của Võ Ngọc Thọ thường bắt nguồn từ những quan sát cảm nhận hiện thực có phần gai góc và sù sì của đời sống, những suy ngẫm thơ cứ thế bật ra theo lối tự sự để chuyển tải những trăn trở hướng về đất nước, nhân dân. Những bài thơ làm với cảm hứng công dân thường không mấy khi dễ chịu và dễ dãi, vì còn quá nhiều những ưu tư cuộc sống đọng lại. Cũng là những hình tượng thơ trở thành<span> </span>đối tượng chiêm ngưỡng, ca ngợi của thi ca nhưng Võ Ngọc Thọ lại ngẫm nhiều hơn đến nỗi đau, đến sự hy sinh lặng thầm, những mất mát trong phận người. Chẳng hạn một bài thơ ngắn viết về Bà Mẹ Việt Nam anh hùng, anh kết bằng hai câu ray rứt:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span><i>Đèn khuya<span> </span>tuổi mẹ mỏi mòn</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Nén hương khói tạt khóc con đêm dài…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span></i>Có một nhà thơ đã từng tuyên ngôn: “Tôi đứng về phe nước mắt!” giữa không khí thời đại hừng hực những khúc tráng ca. Bây giờ khi thơ đã thấm đẫm cảm hứng nhân văn, quan tâm hơn những vấn đề nhân sinh, ta lại gặp quá nhiều nước mắt! Võ Ngọc Thọ có độ tiết chế hơn trong tình cảm, trừ khi đó là nỗi đau của riêng anh, còn thơ anh đủ độ tỉnh táo để không có những giọt nước mắt cá sấu giả vờ yêu nước thương dân, ăn năn sám hối như một mốt thời thượng của những loại ngụy-thi-sĩ! Có thể đó là <i>những giọt thơ rơi trong chiều mưa </i>hay cảm hứng vào một <i>ngày xuân cờ đỏ mai vàng, </i>một suy ngẫm về <i>lòng yêu nước </i>không là đặc quyền của một tầng lớp, giai cấp phe phái nào cho đến trăn trở về thời gian có ich và mặc cảm vô tích sự, Võ Ngọc Thọ đã có thừa độ tỉnh để rạch ròi trong thái độ:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span><i>Người hiền tài chơi gốc</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Có sẵn một kế sách an dân</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Kẻ gian nịnh chơi gốc</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Nuôi sẵn dã tâm hại dân bán nước…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>(<b>Chơi gốc</b>)</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span></i>Trong cảm hứng thơ kết hợp suy tư phận người và đất nước, Võ Ngọc Thọ đã có một bài thơ thật đời mà cũng rất giàu triết lý, những triết lý chắt lọc từ trải nghiệm nhân tình thế thái : <b>Người đàn ông mài dao dạo</b>. Tôi nghĩ đó cũng là cách anh hình dung về chính mình, về cái tạng thơ của mình:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span> </span><i>Không mài dũa</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>đá vẫn cứ là đá</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>dao cũ mòn bỏ đi</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span> </span>Người đàn ông cắm cúi mài dao</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>như mài trên chính thân phận mình…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Trong <b>Hạt Bụi và Hoa Quỳnh</b>, Võ Ngọc Thọ dành nhiều đất cho tình yêu, đề tài muôn thuở! Tuy nhiên đó không phải là thứ tình yêu nồng nàn đắm đuối của tuổi hai mươi mà là tình yêu muộn mằn của một người nhiều trải nghiệm. Đó là tình yêu rất nồng nàn bền bỉ thách thức với thời gian, ấp ủ tự trong lòng, chạy đua với tuổi tác. Lớn hơn tình cảm nam nữ thông thường, đó là thái độ tôn vinh cái đẹp, trân trọng chút hương thầm đọng lại với đời:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Hoa rồi cũng úa tàn</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>sẽ thay bằng những bông hoa khác</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Xuân về</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>tôi lại đem chiếc bình cũ ra dùng</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>nhớ những người đi qua…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>còn gửi lại chút hương</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i><span> </span>(<b>Chiếc bình hoa</b>)</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Có thể dễ dàng nhận ra sự trở lại của hình tượng hoa, một ám ảnh thường trực trong thơ Võ Ngọc Thọ từ những tập thơ trước: hoa mai vàng, hoa bằng lăng, hoa hồng, hoa hướng dương,những làn hương hoa, những dáng hoa … và anh làm người tỉ mẩn <i>nhặt hoa </i>và trò chuyện cùng hoa. Nên cái say trong tình yêu của Võ Ngọc Thọ là cái say của một người tình thầm lặng, chiêm ngưỡng mà không muốn chiếm đoạt sở hữu, nhiều hoài niệm nhiều bâng khuâng:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Tôi ngồi trong lặng lẽ</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Bên bóng hoa mơ màng</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Hương tình em sâu lắng</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Chiều chợt buồn mênh mang…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i><span> </span>(<b>Hương…</b>)</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Anh gửi vào trong hoa một triết lý của người đã chạm vào ngưỡng lục thập hoa giáp của một đời . Thời gian càng hối hả, con người càng cần sống chậm để chiêm nghiệm giá trị đời người, như một tâm sự anh gửi gắm trong <b><i>Thơ viết một ngày không vội vã:</i></b></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Ngày không vội vã</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>ấy là ngày ngồi nghe biển tâm tình</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>nhìn sóng dào dạt vỗ bờ</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>rồi tan mau trong ly cà phê giọt chậm…</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Trong nhịp thời gian chậm rãi ấy, anh đã chiêm nghiệm được rất nhiều vẻ đẹp và cả những mặt gai góc của đời, đã sống rất nhiều vai khác nhau: người công dân, người tình, người cha, người ông… Tôi không muốn nói nhiều thêm những bài thơ anh viết cho gia đình, cho Mẹ, cho Cha, cho con gái, cho cháu ngoại, vì đó là khi anh viết cho riêng mình bằng tất cả máu thịt và niềm kính ngưỡng, nỗi đau mất mát. Không cần bình và không thể bình những bài thơ ấy mà chỉ biết lặng lẽ cảm cùng anh.</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Khép lại những cảm nhận vội vàng này, tôi xin được cùng anh đọc bài thơ, như một phản biện cho cảm nhận ban đầu của tôi:</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Chẳng có hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>chỉ có thơ</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>và tình em</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>giúp tôi đứng dậy</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>Những đêm buồn</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>bạn cùng vầng trăng và hạt bụi</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>ơi, vô thường</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i>nở đóa quỳnh thơm!</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><i><span> </span>(<b>Hạt Bụi và Hoa Quỳnh</b>)</i></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">Vâng, đó là bức thông điệp nhẹ nhàng lắng đọng mà Võ Ngọc Thọ muốn gửi gắm cho chúng ta trong tập thơ này.</div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;"><span> </span><b>TRẦN HÀ NAM</b></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_xqdairUwi3I/TS8Vy9VE5dI/AAAAAAAACHI/PWi_h5OmkxM/s1600/B%25C3%258CA+VO+NGOC+THO+CHINH+THUC.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="205" src="http://1.bp.blogspot.com/_xqdairUwi3I/TS8Vy9VE5dI/AAAAAAAACHI/PWi_h5OmkxM/s400/B%25C3%258CA+VO+NGOC+THO+CHINH+THUC.jpg" width="400" /></a></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-69444454070073451622010-12-05T21:49:00.000+07:002010-12-05T21:49:23.605+07:00Trịnh Hoài Linh - Ruộng và Làng(Đọc <strong>Hương của Đất</strong> - tập thơ của Trịnh Hoài Linh, NXB Thời Đại, 2010)<br />
Mẹ...<br />
Ruộng...<br />
Làng...<br />
Trịnh Hoài Linh đã đem vào trong thơ tất cả cái chân chất của một nông dân thứ thiệt. Khi tập thơ của anh thấm đẫm một niềm thơm thảo chất bùn đất quê làng! Thú thật, dạo này tôi dị ứng khi nghe những danh xưng những mĩ từ mượn màu quê kiểng nhưng thực ra đó chỉ là thứ trang sức lòe người đánh bóng tên tuổi để tiện bề loi ngoi trong bả phù hoa danh lợi. Nên đọc thơ Trịnh Hoài Linh ít nhiều cũng có chút cảm giác e dè ấy. Mà cũng lạ, khi người ta nếm đủ mùi vinh hoa thì lại cứ thích về nép trong bóng quê làm dáng, như cái kiểu các ông vào hàng đặc sản gọi món rau muống xào tỏi để tỏ ra mình chưa quên gốc quê mùa. Thật may, thơ của Trịnh Hoài Linh là của một dân làm ruộng thứ thiệt, tay chân chai sần, nứt nẻ vì cắt lúa lội ruộng. Nên trước hết tôi tin anh nói thật, cái khó tìm ra trong thời buổi thiên hạ thích nói láo thích lòe đời. Mà cũng thật may khi lại không phải là cái thật thà như đếm có sao nói vậy để làm cho thơ trở thành dung tục sống sượng - cũng là một cách mà một số người ngộ nhận đó là dòng thơ dân gian, thực chất là tục tĩu hóa thơ.<br />
Thơ Trịnh Hoài Linh có mỹ cảm, có thi pháp hẳn hoi. Thậm chí nếu như đưa vào một công trình luận văn kiểu tìm tính dân tộc trong thi pháp thơ đồng quê, e có khi liệt kê ra hàng đống không gian nghệ thuật làng quê, thời gian nghệ thuật hồi tưởng, tâm thức nông dân... trong gần 40 bài thơ của anh. Và nếu tán giỏi thì Trịnh Hoài Linh khéo trở thành một <em>hiện tượng</em>, một <em>phát hiện</em> của nền thơ trên đường về nguồn quê hương! Xin anh lượng thứ cho những lời của một kẻ cày-đường vốn không rành lắm về nông dân, nông thôn vì đã không hít thở hương đồng có dễ hơn ba chục năm như tôi. Nếu anh là kẻ háo danh thèm tiếng thì cứ coi như đây là sự giễu cợt ba trợn của một kẻ chẳng hiểu gì mà múa ba tấc lưỡi. Nhưng tôi nghĩ mình dám bạo miệng mà nói những điều ấy, bởi Trịnh Hoài Linh là người làm thơ có chất ở đất Bình Định này, và nếu anh có chút ngông, chút dấn thân thì biết đâu sau cái Đại hội nhà văn trẻ năm nào lâu lắc, giờ đây anh đã có hàng chục tập thơ và tiếng tăm như cồn trên văn đàn, nếu sang trọng nữa thì kiếm chút quan chức văn nghệ tỉnh nhà! Chứ có đâu về lại với luống cày, với đồng quê - với Làng, Ruộng và Mẹ - tảo tần hôm sớm cuộc đời để nguyện làm một "lão nông tri điền" thứ thiệt. Anh dại chăng? Hay anh "khôn nẻ vỏ"? Dại - khôn cũng nằm ở miệng người đời thôi. Còn tôi tin Trịnh Hoài Linh chưa hề toan tính điều này, cứ hồn nhiên làm thơ, hồn nhiên chơi với bạn bè văn nghệ đến mức bị lợi dụng thì cũng chỉ lắp bắp không tin nổi sao mình là thằng cày ruộng mà nỡ lòng cũng bị lôi vào cuộc thị phi! Có hề chi, anh vẫn cứ "dzìa dzí Hậu" theo cách nói đặc sệt chất An Nhơn của mình.<br />
Không tin sao được, khi gặp những vần thơ hồn hậu về cánh chim, như thấp thoáng chất đồng dao - nhưng không phải đuổi chim mà lại là gọi chim về:<br />
<em>Đậu xuống sân nhà ta</em><br />
<em>Hỡi cánh chim tha hương</em><br />
<em>Lúa của ta đã vàng</em><br />
<em>Sông ta đầy nước ngọt</em><br />
<em>Chim tha hồ mà ăn</em><br />
<em>Chim thỏa thuê mà tắm...</em><br />
(<strong>Cánh Chim</strong>)<br />
"Đất lành chim đậu!", Trịnh Hoài Linh đã mở đầu cho tập thơ của mình bằng những lời gọi chim, gọi thơ tung cánh trên cánh đồng làng hào phóng, trên mảnh đất mà anh dày công chăm xới, để thả sức thăng hoa hồn thơ khi mùa vàng đã tới. Ý tưởng thật ngộ nghĩnh nhưng cũng thật giản dị mộc mạc. Còn gì tha thiết và đáng quý bằng chính người nông dân nói về công việc của mình bằng thơ, để có cảm giác thư thái sau giờ phút đổ giọt mồ hôi thánh thót trên luống cày. Nên cũng dễ hiểu tại sao anh nói về quê hương bắt đầu bằng tình cảm tri ân sâu nặng, bắt đầu từ Người Mẹ:<br />
<em>Mẹ bỏ quên</em><br />
<em>Giọt mồ hôi trên đồng</em><br />
<em>Con cua cái ốc cho tôi cái chữ</em><br />
<em>Dảnh mạ quắt queo cho tôi rau cháo đỡ lòng.</em><br />
<em>(...)</em><br />
<em>Mẹ bỏ quên</em><br />
<em>Bỏ quên</em><br />
<em>Những điều tôi lại nhớ</em><br />
<em>Khói hương này xin dâng tạ mẹ tôi</em><br />
(<strong>Mẹ bỏ quên</strong>)<br />
Tôi thích những câu thơ không phải cố gắng lên giọng mà vẫn rõ mồn một là thơ của Trịnh Hoài Linh. Không cần phải giả vờ thành thật, không cần phải lên gân sám hối. Bóng bà, bóng mẹ, bóng chị... những người phụ nữ tảo tần cứ hiện lên những trang đời đắng đót trong thơ anh, chân thành như lời tâm tình gan ruột, được viết bằng sự hàm ân sâu xa:<br />
<em>Người đàn bà nhặt những hạt thóc</em><br />
<em>lẫn trong cỏ dại</em><br />
<em>như nhặt nỗi buồn của đất</em><br />
<em>chấp chới tuổi thơ tôi trang giấy ngày tựu trường</em><br />
<em>chữ o ngoằn ngoèo cũng từ quả cà</em><br />
<em>hạt thóc quả bưởi quả cau</em><br />
<em>lấp lánh giọt mồ hôi người mẹ...</em><br />
(<strong>Người đàn bà nhặt thóc</strong>)<br />
Triết lí về cuộc sống của Trịnh Hoài Linh cũng từ những mảnh đời gần gũi, từ làng từ ruộng mà thành hình. Cuộc sống hằn lên bao vết chân chim trên gương mặt, cũng hằn lên bao suy tư trăn trở về một làng quê luôn ám ảnh phận nghèo. Có lẽ nhiều người làm thơ về làng quê cũng có chung tâm trạng này, và đó cũng là thực trạng buồn khi làng quê Việt Nam qua bao đời rồi vẫn cứ đìu hiu nghèo khó buồn bã trong thơ. Nông dân thuần chất thì nghêu ngao đánh lừa cảm giác bằng cái kiểu "Ai bảo chăn trâu là khổ, chăn trâu thú lắm chứ..."; còn có chút chữ nghĩa có chút sĩ diện như Trịnh Hoài Linh lại thưởng thức cuộc sống theo hơi hướng người xưa - của những bậc hiền giả lánh đời. Có lúc học đòi <strong>Chống gậy trúc dạo chơi núi Bà, </strong>có lúc lại ngẫm ngợi <strong>Hương của đất:</strong><br />
<em>Trở về đường đất ta thôi</em><br />
<em>Khói đồng mênh mang sương khói</em><br />
<em>Cơm hẩm dưa cà</em><br />
<em>Vỗ bụng hát</em><br />
<em>Thân phận con người hề</em><br />
<em>Bèo bọt phù vân...</em><br />
Cái lối ca ngợi cuộc sống <strong>Hàn cư </strong>như thế, thực tình tôi không thích lắm, vì nó cũ. Và yếm thế! Giọng điệu ấy dễ lẫn lộn và cũng dễ bị những kẻ láu cá lợi dụng khen lao, ngâm nga để dễ dẫn dắt đến ngộ nhận ở con người vốn thiệt thà không nhiều tham vọng như Trịnh Hoài Linh.<br />
Trong tập thơ có những bài anh thoát ra khỏi không gian làng, khi anh viết trong vai trò của một hội viên văn nghệ đi dự các trại sáng tác. Chẳng hạn những bài viết về Đà Lạt, hồ Xuân Hương, Vũng Tàu...nhưng đi đâu cũng về lại với làng quê, với những lo toan mưa nắng lam lũ của người miền Trung giữa vùng đất lạ:<br />
<em>Đêm Vũng Tàu tôi thức cùng những người đồng hương</em><br />
<em>(...)</em><br />
<em>Họ tựa vào nhau</em><br />
<em>trở về những căn phòng thuê chật chội</em><br />
<em>ẩm ướt khi gà vừa cất tiếng gáy</em><br />
<em>cuộc mưu sinh ngày mai còn lắm vất vả</em><br />
<em>Dải đất miền Trung như gương mặt nông dân</em><br />
<em>Người miền Trung cõng cái nghèo lưu lạc.</em><br />
<em> (</em><strong>Thức cùng đồng hương</strong><em>)</em><br />
Có lẽ vì thế cho nên với Trịnh Hoài Linh, làng vẫn là nơi tìm thấy chút yên bình để có thể "bắt đầu từ gốc rạ/tôi nhận ra tôi", để <strong>Cuối năm uống rượu với bạn làm ruộng. </strong>Và trên hết, làng là nơi đón nhận những chân tình, là nơi bao người thân yêu cùng gắn bó sinh tử, là nơi kí thác nguyện ước tâm linh. Xin khép lại bài viết bằng bài thơ <strong>Về làng - </strong>theo tôi như mang trọn nỗi niềm của Trịnh Hoài Linh:<br />
<em>Về làng</em><br />
<em>Cúi lạy bờ tre</em><br />
<em>Rêu phong giếng lạn</em><br />
<em>Chợ quê trưa người</em><br />
<br />
<em>Về làng hầu chuyện rau khoai</em><br />
<em>Tóc quê lũ rối</em><br />
<em>Bời bời bão giông</em><br />
<br />
<em>Về làng</em><br />
<em>Vịn gốc nghĩa nhân</em><br />
<em>Mai sau con cháu</em><br />
<em>Vẫn còn chốn quê</em><br />
<br />
<em>Về làng cạn cốc rượu khê</em><br />
<em>Tỉnh say say tỉnh</em><br />
<em>Bên lề văn chương</em><br />
<br />
<em>Về làng còn có người dưng</em><br />
<em>Cho ta nắm đất</em><br />
<em>Nén hương bìa làng.</em><br />
Tôi cũng nghĩ, chỉ có Làng mới thật sự đem lại cho Trịnh Hoài Linh một hồn thơ phong phú, để thơ anh có thể gặp gỡ với những hồn tri âm đồng điệu, ươm mầm cho những bài thơ mới của anh kết thành mùa thơ trĩu hạt.<br />
<em> Quy Nhơn, tháng 11 năm 2010</em><br />
<strong>Trần Hà Nam</strong><br />
<img border="0" class="img" src="http://sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc4/hs1158.snc4/150000_455069357522_153472627522_5501134_2367124_n.jpg" /><br />
Nhà thơ Trịnh Hoài Linh<div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Trần Hà Namhttp://www.blogger.com/profile/05793200692170915264noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7878339700247240138.post-39488762188311377772010-09-24T20:34:00.002+07:002010-09-24T21:01:07.185+07:00Chuyện xưa chuyện nay...<div style="text-align: justify;">Trong chương trình Ngữ Văn lớp 10 hiện nay đưa vào học thể loại Bình Sử, có nhiều gợi mở trong cách thức tiếp cận! Trước kia, có tủ sách "Những vì sao đất nước" của NXB Kim Đồng, những truyện như thế có thể đến được với trẻ em từ rất sớm. Cho đến tận bây giờ, mấy chục năm trôi qua, những chuyện kể về các danh nhân đất Việt vẫn còn in đậm trong tâm trí.<br />Bẵng đi khá lâu, chẳng biết từ khi nào những dạng bài học từ lịch sử kiểu như vậy không còn xuất hiện trong sách giáo khoa cũng như trên thị trường xuất bản truyện thiếu nhi là sự xâm lăng của truyện tranh với không ít những truyện vô bổ, hoang đường. Đến bây giờ, kiểu bài bình sử mới đưa vào trong sách giáo khoa lớp 10 quả là muộn màng! Học trò tiếp cận bài học, ngơ ngơ ngác ngác, ngáp ngắn ngáp dài vì các em mù mờ về lịch sử, không có nền tảng từ tuổi thiếu nhi.<br />Nhưng thà muộn còn hơn không! Chương trình Ngữ Văn có quá ít những bài để khơi dậy cảm hứng tự hào về danh nhân đất nước! Một thời sa vào chủ nghĩa kinh viện, học tác giả tác phẩm theo kiểu hàn lâm. Một thời lại quá sa vào chủ nghĩa đề tài... mà rất ít những tác phẩm hình thành nền tảng đạo lý cho học sinh trên tinh thần ôn cố tri tân.<br />Chẳng hiểu sao, mình lại hứng thú đặc biệt với kiểu bài bình sử! Có lẽ nó gợi nhớ một thời thiếu nhi mê mẩn với "Trên sông truyền hịch", "Trăng nước Chương Dương", "Những vì sao đất nước", "Chọn soái", "Lá cờ thêu sáu chữ vàng"... Lịch sử đã thấm vào mình bằng những câu chuyện rút ra từ sách sử, từ những mẩu chuyện sinh động, chứ không phải là những bài lịch sử với kết cấu nhàm chán: sự kiện - diễn biến - kết quả - nguyên nhân - ta thắng địch thua, diệt bao nhiêu tênm thu bao nhiêu súng...<br />Như trong hai bài học ở sách Ngữ Văn 10 nâng cao: <span style="font-weight: bold;">Thái phó Tô Hiến Thành </span>và <span style="font-weight: bold;">Thái sư Trần Thủ Độ. </span>Với mình, nó không mới, nhưng giờ tiếp cận từ góc độ một giáo viên, vẫn ngẫm ra nhiều điều thú vị. Dù cho hình thức của các tác phẩm Bình Sử có phần hơi xa lạ với tư duy thời nay, nhưng ít nhiều cũng giúp cho hiểu cách người xưa đánh giá về các nhân vật lịch sử. Không phải chỉ là chức danh, hành trạng mà cách nhìn, đánh giá chủ yếu theo những chuẩn mực về tài năng, đức độ, dưới góc nhìn chân thực của sử quan. Chẳng hạn quanh các xung đột giữa Tô Hiến Thành và Thái hậu quanh việc thực hiện di chiếu của tiên vương, để hiểu về ý thức trung quân của kẻ sĩ gắn kết phẩm chất "Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất"; chuyện chọn người của Tô Hiến Thành không giống kiểu cất nhắc cán bộ ở một số nơi bây giờ chủ yếu vì cánh hẩu, vì ê kíp mà không thèm quan tâm đến ích nước lợi dân! Chuyện quan xưa đáng cho quan nay học tập! Hay như thái sư Trần Thủ Độ, được sử ghi lại không hề tô vẽ là người ít học nhưng lại có tài thao lược, một tay dựng nghiệp nhà Trần, đầy bản lĩnh đối mặt sự thật, thưởng phạt nghiêm minh, khiến trên dưới đều nể phục! Những bài học như thế, chỉ cần các em ghi nhớ, sẽ phần nào giúp các em hiểu về cha ông, học cách xử thế người xưa mà sống đàng hoàng có nhân cách. Mai mốt có làm quan thì cũng có chút ít định hướng thế nào là quan trí đích thực!<br />Còn nhiều vấn đề, nhưng muốn bàn sâu bàn kĩ, cần phải hình thành một chuyên luận, không phải là mục đích của entry trên blog này!<br /></div><div class="blogger-post-footer">Bản quyền thuộc Trần Hà Nam - Quy Nhơn, Bình Định</div>Lãng tử Trầnhttp://www.blogger.com/profile/11144190338671052618noreply@blogger.com0